05

jak produkować, czyli przy pomocy jakich technologii (w grę wchodzą technologie praco-i kapitałochłonne, lub praco-lub kapitałooszczędne),

dla kogo produkować. Jest to pytanie o podział dochodu narodowego, który może być bardziej lub mniej sprawiedliwie podzielony pomiędzy różne grupy społeczne.

Problem rzadkości istnieje w każdym momencie, stąd gospodarowanie polega na ciągłym dokonywaniu wyborów przez jednostki gospodarujące. Każdemu wyborowi towarzyszą dwa efekty: korzyści i koszty. Decydując się na podjęcie określonej działalności gospodarczej ( np. inwestując we własną firmę) spodziewamy się osiągnąć pewne korzyści (zyski) z dokonanego wyboru. Rzeczywiście własna firma daje zatrudnienie właścicielowi, daje szansę pomnożenia kapitału, wykorzystania talentów organizacyjnych, stworzenia warsztatu pracy dla swoich dzieci itd. Jednocześnie ten wybór oznacza powstanie kosztu alternatywnego (kosztu utraconych możliwości). Kapitał ulokowany w firmie nie przyniesie więc procentów, które mógłby uzyskać właściciel lokując pieniądze w banku, czy zysków kapitałowych i dywidend, lokując kapitał w akcjach spółek; praca właściciela też mogłaby przynieść określone dochody, gdyby właściciel podjął pracę zarobkową w innym przedsiębiorstwie a nie we własnej firmie. Koszt utraconych możliwości stanowi więc równowartość dochodów, który dany czynnik produkcji mógłby przynieść, gdyby wykorzystano go w innym, możliwie najlepszym zastosowaniu.

Granica możliwości produkcyjnych

Gospodarowanie, czyli konieczność dokonywania wyborów, jest zawsze zdeterminowane danymi zasobami i daną technologią. Możliwości wyborów gospodarczych, jakie w momencie podejmowania decyzji posiadają podmioty gospodarcze, bardzo przejrzyście ilustruje granica możliwości produkcyjnych zwana inaczej krzywą transformacji.

Granica możliwości produkcyjnych wskazuje na alternatywne kombinacje dwóch grup produktów, które społeczeństwo jest zdolne wytworzyć w danym czasie, wykorzystując do tego w całości i w jak najlepszy sposób posiadane zasoby i technologie.

Jeśli wszystkie posiadane zasoby przeznaczymy na produkcję dóbr wojskowych, wówczas przy danej technologii możemy wyprodukować pewną maksymalną ilość tych dóbr równą OG. Przeznaczając wszystkie zasoby na produkcję dóbr cywilnych możemy wytworzyć przy danej technologii produkcji maksymalną wielkość OA. Możliwe są oczywiście różne