05 (32)

1)    A popełnia błąd (na przykład nadeptuje na nogę B);

2)    A sumituje się, przepraszając albo wyjaśniając („Najmocniej przepraszam, nie zauważyłem Pańskiej stopy”);

3)    B akceptuje to („Wszystko w porządku, nic się nie stało");

4)    A dziękuje B („Bardzo dobrze, że podchodzi Pan do tego tak sympatycznie”);

5)    B minimalizuje to, co uczynił A („Proszę się tym nic przejmować”).

Innymi tego typu procedurami są tc dotyczące powitania, rozpoczęcia rozmowy z nieznajomymi, prezentacji, podziękowań i pożegnań.

Cykle powtarzane. Czasami związki dwustopniowe tworzą powtarzające się cykle. Bardzo prostym cyklem jest wywiad:

Pytający: zadaje pytanie

Respondent: odpowiada.

Często używają takiego cyklu nauczyciele:

Nauczyciel: wykłada

Nauczyciel: zadaje pytanie

Uczeń: odpowiada.

Bardziej rozwinięte cykle związane z nauczaniem są podane na s. 290-291. Obejmuje to przykłady sekwencji „proaktywnych", gdy nauczyciel wykonuje drugi ruch jako reakcję na swą ostatnią wypowiedź. Jest to ważne w wielu sytuacjach; na przykład jest to ważne, gdy odpowiadamy na pytanie dotyczące wydarzenia społecznego (s. 88)

Istnienie powtarzających się cykli można wywieść z analizy Markova dotyczącej częstotliwości różnych rodzajów reakcji na każdy rodzaj wypowiedzi. Czasem mężowie i żony mają taki powtarzający się cykl, zwykle kończący się taką samą kłótnią. Czasem cykle podążają jeden za drugim w regularny sposób, jak wówczas, gdy nauczyciel zaczyna instruować w jednym stylu, a następnie zmienia go na inny. Może nawet wystąpić cykl cykli (Dawkins, 1976).

Dotychczasowa dyskusja została zawężona do sekwencji wypowiedzi werbalnych. Podobne zasady stosują się do aktów społecznych składających się zarówno ze składników werbalnych, jak i niewerbalnych, bądź też wyłącznie z elementów niewerbalnych. Na przykład licytacja na wyprzedaży może być realizowana zarówno werbalnie, jak i niewerbalnie.

T\i te reguły mówią, co jest dozwolone, nie zaś co się zdarza najczęściej: Potrzebna jest reguła trzystopniowa, która powstrzymałaby nabywcę przed dalszym licytowaniem, gdy prowadzący aukcję oznajmił już ostatnią stawkę. Większość sytuacji posiada specyficzne dla nich reguły sekwencji aukcja, seans psychoanalityczny, wizyta w pubie itd..! nw*:, t/1 By analizować grę lub sytuację społeczną, musimy znalcźćiodpowiednie iły. Są one jednak tylko częścią całości - akcja toczy się także w'obrębie Aby przewidywać przebieg wydarzeń w toku gry, musimy wiedzieć, ^rdzc poszczególne osoby chcą wygrać (plany), a także znać umiejęt-c strai gic stosowane przez każdego gracza. Istnieje współpraca do-tyc.    xxitrzy mywania reguł, nawet w boksie i w toku negocjacji; między

• ••:•.<? ri j*/«dt. -s.) aill J**r>    _:

! się pojawiać w określonym porządku!

_m    •    • • *-•>•4 •    • •

id lekarza z pacjentem ma . sześć faz.

prac ani i związkami zawodowymi, natomiast rywalizacja, toczy się w obi\ yeti reguł, dzięki czemu staje się możliwe dążenio przez każdą z osób • iągnięcia partykularnych celów (Collett, 1977).;:;j;or!v // ń._t,< Jak ma się jakiś epizod? Czasem jest to część znanej .sekwencji wydarzeń. n może być gdzieś zapisnna - jak plan spotkań zarządu albo nabożc a. C.asem występuje tu osoba uprawniona do decydowania o kolej epizodzie; na przykład nauczyciel może zacząć kolejną część lekcji nu c: „A teraz przejdziemy do ułamków". Czasem zmiana epizodu może b. >konana niewerbalnie, jak wówczas, gdy pani domu wstaje od stołu ai ly prowadzący wywiad zbiera swe papiery, nakłada okulary i przybici. alną pozę. W mniej formalnych sytuacjach każdy może próbować w; izić nowy epizod, jednak musi to¹.być_;wynegocjowane i inni musz. o wyrazić zgodę podczas przyjęcia. Ktoś może rozpocząć poważną d> ^;ę o polityce, lecz inni odrzucają ją₍i wracają do plotek lub rozmawi golfie.

•    • m ‘.'.łj f«    1." '.i

Sekwencja epizodów. Więc odrębnych epizodów, które

Na przykład twierdzi się, źt podczas gdy negocjacje mają i kle pięć głównych epizodów .

1)    powitanie;

2)    nawiązanie relacji;

3)    zadanie centralne;

4)    ponowne nawiązanie relacji;

5)    rozstanie.

81