06

rfaJk* aw^ac

65

Dla przykładu praktycznie pomiar taki na tokarce przeprowadzić można w sposób następujący: dokonując określonej ilości obrotów wrzeciona mierzy się przebyte drogi niportu (iys.2.10).

Ls .

[mm]11

1|Qr»tyC»6 »og>

aK₂ j

aK₃]i

_{p

tw

wocł lunatyczny

% [rd]

Rys. 2.10. Rzeczywista i teoretyczna droga su port u

Rys.2.9. Wykres błędu kinematycznego

2.1.4. Pomiar błędu kinematycznego

Ocena błędu kinematycznego może być przeprowadzona na drodze analityczny doświadczalnej. Ze względu jednak na trudności w analitycznym ujęciu zarówno wartości błęfo, składowych, jak również wzajemnych ich zależności, metoda analityczna może być stosowy tylko wówczas, gdy łańcuch kinematyczny zawiera małą ilość elementów Dla łańcucha spotykanych w obrabiarkach powszechnie stosowanych metoda analityczna staje się z jefe strony zbyt pracochłonna, z drugiej zaś nie dająca zadowalającej dokładność wstao niemożności uwzględnienia błędów przypadkowych. Dlatego w praktyce powszechnie stosowa* jest metoda doświadczalna polegająca na pomiarze błędu kinematycznego w starci nieobciążonym obrabiarki.

Metoda doświadczalna może być oparta na zależności (2.7) i polega na pomiarze kolęjma chwilowych przemieszczeń rzeczywistych członu końcowego cp_k w funkcji członu początkowa t_r Znając przełożenie teoretyczne J* błąd kinematyczny określa się z zależności

AK-ffc-łf,    ^(12fl

Drogę teoretyczną określa się analitycznie, natomiast drogę rzeczywistą poprzez pomiar w sposób ciągły łub dyskretny. Najpoważniejszym błędem podanego sposobu jest trudność mierzenia dużych przemieszczeń liniowych i kątowych z wysoką dokładnością.

fony sposób pomiaru błędu kinematycznego opiera się na zależności (2.11) i polega na pomiarze z zastosowaniem wzorca. Sposób ten pozwala na bezpośrednie określenie wartości błędu kinematycznego z zależności:

Zaletą tego sposobu jest również to, żc pomiar może być przeprowadzany z dużą dokładnością ze względu na użycie takich narzędzi mierniczych, jak np czujniki mikronowe. Pomiar tym sposobem może być pomiarem ciągłym lub dyskretnym.

Istnieją jeszcze inne metody pomiaru dokładności kinematycznej, np. metoda oparta na zależności (2.13) i polegająca na równoczesnym mierzeniu prędkości członów skrajnych łańcucha kinematycznego. Ze względu jednak na dużą pracochłonność metoda ta jest stosowana w praktyce bardzo rzadko.

Praktyczne układy stosowane przy pomiarze dokładności kinematycznej mogą być oparte na pomiarze ciągłym lub dyskretnym. Z drugiej strony, końcowe elementy łańcucha kinematycznego mogą wykonywać nich obrotowy lub postępowy Pomiar błędu może odbywać się przy użyciu układów mechanicznych, elektronicznych, optycznych, zapis natomiast może być mechaniczny lub optyczny we współpracy z układem elektronicznym. W metodzie ciągłej stosowane są układy sejsmiczne lub żyroskopowe oraz układy elektroniczne. Praktyczne układy pomiaru dokładności kinematycznej zawierają prace [1], [3], (4]