0000038

mie Wlkp. (Profil zakładów ilustruje tabela załączona na końcu),

3) nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy w zakładach pracy, w których inwalidzi mogą być zatrudnieni w warunkach odpowiadających ich stanowi zdrowia i osiągać przeciętną wydajność pracy.

Zespoły Opieki Zdrowotnej regulują zatrudnianiem inwalidów, kierując ich do pracy w normalnych zakładach pracy, w spółdzielniach inwalidzkich oraz zakładach pracy chronionej. W celu usprawnienia i zapewnienia właściwej współpracy wyżej wymienionych organów z zakładami pracy, w zakładach objętych opieką zdrowotną przemysłowej służby zdrowia oraz w innych zakładach zatrudniających ponad 500 pracowników powołano wewnątrzzakładowe komisje dó spraw rehabilitacji i zatrudnienia inwalidów.

Do zadań tych komisji należy:

1)    czuwanie nad prawidłowym zatrudnieniem inwalidów, zgodnie z ich kwalifikacjami zawodowymi oraz stosownie do zaleceń i przeciwwskazań komisji lekarskiej do spraw inwalidztwa i zatrudnienia,

2)    typowanie stanowisk pracy nadających się dla inwalidów,

3)    organizowanie na terenie zakładu różnych form rehabilitacji inwalidów, ustalenie specjalnych ulg dla inwalidów, np. skrócenie dnia pracy, przesunięcia pracowników zdrowych ze stanowisk nadających się dla inwalidów,

4)    czuwanie nad właściwym załatwianiem spraw socjalno--bytowych inwalidów,

5)    stawianie wniosków w sprawie podnoszenia kwalifikacji zawodowych inwalidów.

6)    współdziałanie z Zespołąmi Opieki Zdrowotnej w zakresie zatrudnienia inwalidów.

Należy zaznaczyć, że zakłady pracy mają obowiązek zatrudniania w pierwszej kolejności osób, które stały się inwalidami na skutek wypadku przy pracy, choroby zawodowej lub innych przyczyn w okresie zatrudnienia w danym zakładzie pracy.

SPÓŁDZIELCZOŚĆ INWALIDZKA

Inwalidów, którzy ze względu na stan zdrowia (najczęściej z I lub II grupą inwalidzką) nie mogą być zatrudnieni w normalnych zakładach i warunkach pracy, kieruje się do spółdzielni inwalidzkich o odpowiednio zróżnicowanym profilu produkcyjnym i usługowym. Doboru stanowiska pracy dla inwalidy dokonuje służba rehabilitacyjna spółdzielni, do której zgłoszony został inwalida. W przypadkach złożonych, wymagających badań konsultacyjnych z zakresu poradnictwa zawodowego o wyborze zawodu dla inwalidy, spółdzielni i stanowiska pracy decydują przychodnie rehabilitacji inwalidów — istniejące przy terenowych związkach spółdzielni inwalidów.

Spółdzielnie inwalidzkie zrzeszają ludzi obarczonych kalectwem tak fizycznym, jak i psychicznym. Poszczególne spółdzielnie zależnie od swego profilu skupiają inwalidów o podobnych często cechach psychofizycznych, będących tu czymś normalnym, przez wszystkich przyjętym i rozumianym, podczas gdy w środowisku ludzi zdrowych pewne cechy osobowościowe wywołane kalectwem zwracają uwagę swoją odrębnością, nabierają ostrzejszych zarysów, wywołując u inwalidy pewnego rodzaju skrępowanie, kompleksy itd.

Praca w spółdzielniach inwalidzkich jest niewątpliwie czynnikiem spajającym silną więzią ludzi, którzy z racji podobnych ułomności mają częstokroć zbliżone problemy i trudności'życiowe. Spółdzielnia przez możliwość pracy i wzajemnych kontaktów jest terenem, gdzie łatwiej rozwiązać te problemy dzięki wymianie uwag i doświadczeń, wzajemnej obserwacji i pomocy. Spółdzielnia inwalidzka stanowi pewnego rodzaju szkolę życia w nowej sytuacji doznanego kalectwa; bardzo istotne znaczenie ma tu przekazywanie osobom, u których inwalidztwo istnieje od niedawna pozytywnych wyników osiągniętych w zakresie rehabilitacji leczniczej i społeczno-zawodowej przez wielu inwalidów.

Spółdzielczość inwalidzka zatrudnia także pewien procent ludzi zdrowych, co z kolei stwarza możliwość stopniowej integracji inwalidów w środowisko osób zdrowych, jak również wzajemnego przenikania i dostosowywania się obu tych środowisk.

Mówiąc o spółdzielczości, inwalidzkiej, trzeba podkreślić ogromną wagę placówek pracy chronionej, których potrzeba organizowania wzrasta w miarę większego postępu i rozwoju rehabilitacji, obejmującej osoby coraz bardziej poszkodowane na zdrowiu.

W pewnych jednak przypadkach szczególnie ciężkiego kalectwa rehabilitacja zawodowa jest możliwa wyłącznie w warunkach specjalnie dostosowanych, zapewniających niezbędną, rozszerzoną ochronę pracowników. Zakład pracy chronio-

159