0000038 (14)

Z krzywej tej widać, że istnieje pewien zakres napięć dla danego licznika (na krzywej zakres BCj, w którym szybkość liczenia prawie nie zależy od przyłożonego do elektrod napięcia. Zakres ten nosi nazwę „plateau” licznika i wynosi w^r zależności od rodzaju licznika i jego parametrów od 20 do 300 woltów.

Rejestracja przez licznik G-M kwantów y odbywa się na nieco odmiennej zasadzie. Kwanty y można rejestrować wskutek tego, że w oddziaływaniu z materią wybijają z niej elektrony czy to na skutek zjawiska fotoelektrycznego, czy też efektu Comptona. Te

-- ~ 1500 V

KOrsL

Ryc. 1.17. Licznik okienkowy do detekcji słabo przenikliwego promieniowania.

wyrwane (z katody licznika lub wypełniającego licznik gazu) elektrony jonizują gaz, przez co również wytwarzają impuls prądu jonizacyjnego.

Licznik rejestruje niemal wszystkie cząstki « lub ,3 trafiające do jego wnętrza (komory roboczej), a w przypadku kwantów y tylko mały ułamek z padających na licznik kwantów może być zarejestrowany. Dzieje się tak dlatego, że prawdopodobieństwo wybicia przez kwant y elektronu ze ścianek licznika lub gazu jest stosunkowo małe. Zależne jest ono od energii kwantu y, jak też rodzaju materiału i gazu, z których zbudowany jest licznik. Dla kwantów o energii rzędu 1 McV wynosi ono około 1%. Tak więc licznik G-M nic należy do bardzo wydajnych detektorów promieniowania y.

Dane konstrukcyjne licznika (kształt, rozmiary geometryczne i wiele innych parametrów) zależne są od jego przeznaczenia. Liczniki służące do detekcji cząstek a lub |3 zaopatrywano są (ryc. 1.17) w okienka sporządzone z cienkiej blaszki mikowej lub folii. Znajdująca się na końcu drucika szklana perełka zapobiegać ma samoistnemu upływowi ładunków z tej elektrody.

Podobnie juk w przypadku komory jonizacyjnej należy również w pracy z licznikami uwzględniać wiele poprawek. Jedną z ważniejszych (tak dla komory, jak i licznika) jest poprawka na tzw. „tlo własne”. Wynika ona z faktu stałego przenikania przez komorę lub licznik promieniowania kosmicznego, jak też promieniowania substancji radioaktywnych, których śladowe ilości znajdują się w otoczeniu urządzenia pomiarowego. Promieniowanie to na skutek zdolności jonizacji powoduje w komorze lub liczniku stały przepływ słabego prądu jonizacyjnego. Wartość tego prądu powinna być uwzględniona (odjęta) od efektów wywołanych przez badane preparaty promieniotwórcze. Inne z poprawek wynikające z danych konstrukcyjnych detektora, jak i geometrii układu liczącego, stanowią oddzielny problem nic mieszczący się w programie niniejszego podręcznika.

44