0000041 (10)

urządzeń, jej właściwe rozwiązanie pod kątem ochrony jest obecnie brane pod uwagę.

Podobne zasady ochrony obowiązują przed działaniem pola magnetycznego. Stosuje się także podobne kryteria. Naturalnie, obowiązują inne wartości liczbowe granicznych natężeń pól magnetycznych — ze względu na różnicę w wielkościach fizycznych i w stopniu szkodliwego wpływu na organizm ludzki.

Emanuel Trembaczowski

18. WPŁYW PROMIENIOWANIA NIEJONIZUJĄCEGO NA USTRÓJ ŻYWY I NIEKTÓRE ZASTOSOWANIA METOD OPTYCZNYCH W MEDYCYNIE

Do promieniowania niejonizującego zalicza się fale elektromagnetyczne w zakresie widzialnym, podczerwonym i nadfioletowym. Działanie tego rodzaju promieniowania na ustroje żywe jest przedmiotem zainteresowania fotobiologii. Efekty fotobiologiczne sprowadzają się, przynajmniej w pierwszej fazie, do zjawisk fizycznych wywoływanych współdziałaniem promieniowania niejonizującego z materią. Podstawą zrozumienia efektów biologicznych wywoływanych przez promieniowanie jest więc poznanie fizycznych podstaw współdziałania światła z materią. Dlatego rozdział ten rozpoczyna się od omówienia właściwości optycznych materii. Ponieważ optyczne metody badań znajdują szerokie zastosowanie w naukach biologicznych i medycznych, omówione zostaną także niektóre ich zastosowania.

18.1. Właściwości optyczne materii

Optyka — gałąź wiedzy dotycząca pierwotnie widzenia, a później ogólnych właściwości optycznych materii, uchodziła do niedawna za jedną z najbardziej poznanych dziedzin fizyki. Jej naukowe początki sięgają bowiem XVII wieku.

Wspaniałe osiągnięcia elektroniki kwantowej (jednej z najmłodszych dyscyplin naukowych) doprowadziły do uzyskiwania wiązek światła spójnego (lasery) o dużej mocy, dzięki którym poznawane są nowe zjawiska w zakresie oddziaływania światła z materią.

Fale świetlne są nośnikami ważnych i o szerokim zakresie informacji, dotyczących środowiska w którym żyjemy. Dzięki różnym przyrządom optycznym współczesna nauka osiąga duże możliwości badawcze tak w dziedzinie dalszego poznawania materii, jak i praktycznych tego konsekwencji.

Przed optyką otworzyły się dziś nowe i szerokie możliwości badawcze, nowe i rozległe zastosowania dla dobra ludzkości.

Fale elektromagnetyczne należące do zakresu fal optycznych charakteryzują się częstotliwościami wynoszącymi od 3 • 10¹² do 3 • 10¹⁷ herców, długość ich wynosi odpowiednio od 10~⁴ m do 10'⁹ m. Powstają one w wyniku zmian stanów energetycznych elektronów w atomach i cząsteczkach.

W zależności od rodzaju energii, która pobudziła atomy do świecenia, rozróżniamy

341