09 (47)

przedmiot intencjonalny, jako dzieło sztuki malarskiej odmienne pod względem swej budowy.”’ bowiem pozbawione warstw brzmicniowo-językowych słów i ich znaczenia w zdaniach przynależnych literackiemu dziełu sztuki, wykazuje największe podobieństwo do widowiska teatralnego lub (Urnowego. Zarówno obraz malarski, jak i realizacja sceniczna posiadają warstwę przedmiotów przedstawionych oraz warstwę wyglądów zrekonstruowanych za pomocą środków formalnych adekwatnych dla obu sztuk. Obraz malarski jest do pewnego stopnia fragmentem wielowarstwowego widowiska teatralnego. Cechą zasadniczą obrazu malarskiego jest brak konstytutywnej dla dzielą sztuki literackiej dwuwarstwy języka; to właśnie brzmienia słów wyznaczają intencjonalnie przedstawione przedmioty, które w obrazie przedstawiającym zastąpione są adekwatnym wyglądem wzrokowym, zrekonstruowanym za pomocą układu plam barwnych. Zarówno funkcja ukonstytuowana, jak i funkcja uwidocznienia przedmiotu przedstawionego w obrazie malarskim jest spełniana przez odpowiedni wygląd lub przez dobór wyglądów, natomiast w inscenizacji scenicznej rolę wyglądów pełnią zarówno wyglądy „grających" przedmiotów, jak i wyglądy skonstruowane przy pomocy języka.”¹ Zanikają zatem przedstawienia za pomocą stanów rzeczy wyznaczonych przez zdania w utworze sztuki literackiej. Także zrekonstruowany w obrazie malarskim wygląd rzeczy jest zawsze statyczny w przeciwieństwie do utwotu literackiego, a także inscenizacji teatralnej, w których istnieje wielość wyglądów jednego przedmiotu, mających przy tym dynamiczny charakter. Jeśli nawet w obrazie malarskim dochodzi do ujawnienia czasowego, to jest

Por. Z. Majewska. Romana Inganlena filozofia kultury, d? cyt., s. 119.

••u / isloly swej struktury Iworem momentalnym,³” bowiem przedmioty pi/odstawione w obrazie znajdują siq w momencie swego dynamicznego bytu, a i to ma miejsce jedynie w obrazach z tematem literackim, w przeciwieństwie do obrazów nicprzedstawiających, w których brak

ni czasowego. Gdyby w obrazie doszło do ujawnienia momentu czasowego, to jego struktura czasowa, w przeciwieństwie do struktury czasowej literackiego dzielą sztuki, będzie pozbawiona przebiegu continuum czasowego oraz wiclofazowości (charakterystycznych także dla dziel teatralnych i filmowych). Konkretyzacje bowiem dokonują się u określonym czasie, w którym aktualizują się kolejne fazy dzielą, ulegając w tymże czasie różnym przemianom, a zatem ma miejsce coś, na

•    u mc sposób wskazać w trakcie percepcji obrazu. On sam jest ukonstytuowany w czasie tylko raz, potem już trwa w nim niezmiennie tak

•    Hugo, jak długo stanowiące jego podstawę bytową malowidło nie ulegnie zmianom; pozostaje więc w swojej zawartości przedmiotem ponadczasowym. Jest faktem, że obraz przedstawiający niejednokrotnie

•    rozbudowanym tematem literackim wymaga trwającej w czasie percepcji, jego poznanie nie jest możliwe inaczej, jak poprzez dokonamc

•    Iglądów różnych jego fragmentów, a tym samym w doznaniu trwają-lycli w czasie mnogości wyglądów malowidła - a wszystko to z powodu rozwiniętej za sprawą środków literackich fabuły, która w obrazie icst jednym momentem jakiejś historii. Dochodzi wówczas do zaistnienia struktury rozwiniętego czasu, ale zarówno przedstawiona fabuła. jak i zaistniała w jej konsekwencji struktura, przekraczają zawartość obrazu, sytuując się poza jego ramami. Również fakt, że niekiedy mc jesteśmy w stanic dokonać uchwycenia obrazu w jednym jego ujęciu i poznajemy go w poszczególnych fragmentach, nie zmienia nieuchronnej konieczności końcowego ujęcia dzielą w jego całości.¹* Specyficzny dla dzielą malarskiego ogląd nic jest możliwy do zastoso-