28799

Kulturowa natura - przedmiot o którym mówi dzieło i który ono stanowi, odznacza się intencjonalnością (powstaje przez doświadczenie społeczności).

Wiedza o rzeczywistości - warunkowana przez społeczeństwo i kulturę. Nauki humanistyczne mają wypracować takie metody poznania, by uwolnić się od ograniczeń kulturowych i zdobyć wiedzę obiektywną.

Założenia nowoczesnego dyskursu teoretycznoliterackiego: ludzka wiedza może mieć tylko subiektywny charakter;

- język literamry jest uprzywilejowany w procesie poznawczym, bo 1) ze względu na wyższy stopień języka literamry niż języka potocznego, 2) ma dostęp do znaczeń szerszych niż znaczenia praktyczno-instrumentalne czy pojęciowe.

Profesjonalizacja dyskursu teoretycznoliterackiego pozwala na:

1)    uwiarygodnienie pizekazu;

2)    profesjonalność & instytucjonalizacja działalności literaturoznawczej;

3)    standard naukowości;

4)    uprzywilejowany status dyskursu teoretycznego, działanie na literaturoznawczą praktykę (słowniki, kryteria oceny poprawności procedur badawczych).

polski strukturalizm - rola w konstrukcji nauki o literaturze, zawdzięczamy mu profesjonalizację teorii literamry i podtrzymanie jej autonomicznego statusu; wyrzeczenie się stnikturalizmu - kryzys autonomiczności i kryzys formuły profesjonalnej wiedzy litera mroź nawczej;

konstruktywizm, neopragmatyzm i kulmralizm - groźne dla statusu dyskursu teoretycznego, bo wykluczają możliwość obrony odrębności przedmiotowej.

2    tendencje:

1)    dysemi nacja teorii - tendencja do rozprzestrzenienia zakresu (konsekwencja uznania „kulturowej natury'’ przedmiotu) i rozproszenia form stosowalności:

O przedmiotem badań literaturoznawczych jest całe uniwereum dyskursu - teoria nie ma sensu,

O utopia interdyscyplinarności,

O proces estetyzacji rzeczywistości kulturowej;

2)    kulturowa inkluzywność dyskursu teoretycznego - zakres dyskursu jest za szeroki (rozciąga się na wszelkie dyskursywne praktyki, osłabia skuteczność), i zbyt wąski (kulturowe wymiary przedmiotu literackiego wskazują na ograniczone możliwości poznania):

o rekulturyzacja literatury, literatura daje się określić jako zinstytucjonalizowana sztuka wypowiadania ludzkiego doświadczenia rzeczywistości, o dyskurs - nastawiony na odsłanianie i rozpoznawanie istomych cech doświadczenia, a nie tego, co pozadoświadczalne.

Teoria powinna stać się kulturową teorią literatury i badać kulturowe wymiaty literackich tekstów i praktyki dyskursywne współtworzące czasoprzestrzeń realności dyskursywnej (s 369)

3    zagrożenia współczesnego dyskursu:

mit powszechnej dostępności wiedzy humanistycznej.

iluzja esencjalizmu,

utopia interdyscyplinarności.

Współczesny dyskurs literaturoznawczy jest pozbawiony stabilnego statusu (kiedyś - 1) metajęzykowość procedur analitycznych, 2) dostęp do nie uwarunkowanych wyników poznania o znaczeniu uniwersalnym). Współczesny dyskurs uznaje kulmnową naturę (kulturowe uwarunkowanie przedmiotu), jest stronniczy, nieobiektywny, nieuniwersalny.

2