64
Amputacje i ptotezowanle
mi palców) oraz cktromclia poniżej stawu łokciowego stanowią wady najczęstsze.
Protezy dla tych dzieci są podobne do stosowanych u dzieci i dorosłych poddanych odjęciom kończyn górnych. Szczególnego znaczenia nabiera czas zaprotezowania dziecka. Podobnie jak dorosły, któremu odjęto jedną kończynę, dziecko z wadą jednostronną szybko kompensuje kalectwo ręką zdrową. Sytuacja jest poważna, gdyż dziecko, które nigdy nie nabyło doświadczeń wypływających z posiadania obu rączek jest bardzo trudno nauczyć posługiwać się protezą. Przyjęło się uważać, że dzieci te trzeba zaopatrywać w proLezy około 5 roku życia. Niestety, większość dzieci uczy się do tego momentu życia bez protezy, której następnie nie chce akceptować. Naciski osób trzecich, przewrażliwieni rodzice, nauczyciel, personel medyczny — mogą jedynie nasilać niechęć i opór dziecka przed zastosowaniem protezy. Dziecko nabiera trwałej niechęci do sztucznej kończyny, na-wet jeśli w latach późniejszych się nią posłu-guje.
W ostatnich lalach uznano za konieczne zaopatrywanie małych dzieci w proste protezy; szczególnie dzieci z niedorozwojem poniżej stawu łokciowego. Dlatego już w wieku 3 lat zaopatruje się dziecko w małe, miękkie, jednoczęściowe przedramię z ręką lalki. Dzięki tej protezie dziecko może brać w objęcia i dotykać zabawek. Dziecku jednorocznemu można założyć hak szczypcowy z prostym napędem linką sterującą w celu nauki chwytania przedmiotów. Istnieją przekonywające dowody na to, że wczesne zaopatrywanie dziecka w protezę powoduje, że dziecko utożsamia się ze sztuczną kończyną, co ułatwia następnie korzystanie z coraz to bardziej skomplikowanych pomocy ortopedycznych, umożliwiających wykonywanie bardziej złożonych ruchów.
O wiele trudniejszy problem stanowią niedorozwoje obu kończyn górnych. Na szczęście wady te zdarzają się rzadko i są dobrze kompensowane w niektórych Centrach Protetycznych, które dzięki dużej liczbie tego rodzaju pacjentów potrafią rozwiązywać ich szczególnie trudne problemy. Do zdobycia wyjątkowo dużych doświadczeń w protezowaniu tych dzieci doszło z powodu tragedii talidomido-wej, która zmusiła do konstruowania nowych aparatów i pomocy ortopedycznych. W wyniku tego ustalono powszechne generalne założenia terapeutyczne.
Po pierwsze dziecko, które ma zdrowe kończyny dolne może wykształcić funkcje stóp w takim stopniu, który umożliwia mu samoob-
Ryc. 50. Niedorozwój na wysokości kości śródręcza z zawiązkami palców.