104D92

, " ^niektórych przypadkach jednak poczucie nawykowe _Q. o powia a ^ stosunkom ilościowym. Np. wyraz duchowny j su i© tywnie poczuwany jako rzeczownik, mimo iż w przejrzany^? przeze mnie materiałach funkcja rzeczownikowa¹ tego wy^¹ -¹^^{a led}T^{ie 23} % użyó; o osłabieniu poczucia przymiotnik¹ wości decyduje tu mały stopień aktualnej żywotności p_r2v miotgikowyck zastosowań cytowanego wyrazu.

Q^_wielu przypadkach o nawykowym poczuciu decyduje aktual- -nośc środowiskowa funkcji danego wy^azuj^P- wyraz księgową kWry laicy gotowi są na podstawie subiektywnego poczucia kwalj.j ftkować jako 100-procentowy rzeczownik, w zawodowej litera,I turze dotyczącej księgowości występuje masowo w wersji przy.j miotnikowej (w przejrzanych materiałach = 48%), np.: zawód 1 ligowy, sprawa księgowa, dziennik księgowy, nota księgowa j zapis księgowy, zlecenie księgowe, prace księgowe, instrukcji 1 ^kS^S>^We- ^meł<>da księgowa ⁴.

..    ^W s^°Pⁿiu aktualnego zaawansowania procesu substan-1

tywizacji poszczególnych wyrazów przymiotnych świadczą o różnej! chronologii przebiegu procesu w tych wyrazach^ Np. wyraz ] rny śliwy notujemy jeszcze w XIX wieku w funkcji przymiotni-1 owej, zaś wyraz krewny spotykamy w tej roli jeszcze w kilku I przykładach z XX wieku.

§ 5. METODYCZNE KONSEKWENCJE PROCESU SUBSTANTYWIZACJI PRZYMIOTNIKÓW

. Poszczególne konkrAf»q zastosowania, wyrazów w kontekstach powinny znaleźć odbicie w abstrakcyjnej, słownikowej charakterystyce tych wyrazów.^- Zatem np. o wyrazach wojskowy czy dyżurny, występujących w kontekstach w roli bądź przymiotników, bądź rzeczowników, w słownikowym ich opisie należy orzec te dwie możliwości. W kontekstach kwalifikujemy je raz jako przymiotniki, kiedy indziej jako rzeczowniki; w słowniku nie są jednym ani drugim: są tam jedynie leksemami, którym można przypisać

n\o*liwośó wystąpienia łjądi w roli przymiotnika, bądź -w roli rscoao wnika.

Kwalifikując wyrazy w koutekScie, czynimy to na podstawie kaidorwowych, konkretnych, obiektywnych danych. formalnych, i semantycznych.. Natomiast, mając scharaktexyzować możliwości kategoriałne wyrazu wziętego w oderwaniu, jesteśmy zdani całkowicie na nasze subiektywne poczucie, oparte ua doświadczalnie nabytym nawyku. Zarówno oceny własne, jak. i opinie cudze, uzyskane ankietowo, świadczą, że jedne z tych. wyrazów kwalifikujemy jako rzeczowniki, inne jako przymiotniki, pxzy innych, się wahamy lub przypisujemy im dwojakie możliwości.

1

Przykłady zaczerpnąłem ze zbiorów Słownika języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego.