0000135

BARBARA WOJEWSKA-WOJCIK, KAZIMIERZ SZAWLOWSKI

TRUDNOŚCI W USTALENIU CZASU TRWANIA LECZENIA ZACHOWAWCZEGO I ANALIZA PRZYCZYN NAWROTÓW ZESPOŁÓW BÓLOWYCH DOLNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA

Z Zakładu Rehabilitacji Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłu Akademii Medycznej w Gdańsku Kierownik: doc. dr hab. med. K. Szawlowski

Bóle dolnego odcinka kręgosłupa są subiektywną przyczyną zgłaszania się chorych do lekarza, stąd też ustąpienie lub zmniejszenie dolegliwości traktowane jest często przez pacjentów jako wyleczenie, zwłaszcza we wczesnym okresie choroby.

W zachowawczym leczeniu wielospecjalistycznym bólów krzyża istnieją często znaczne trudności w ustaleniu kryterium wyleczenia, jak i niecelowości kontynuowania leczenia tam, gdzie ono nie rokuje dalszej poprawy. Z trudnoś-cami tymi spotykamy się w codziennej pracy i dlatego na podstawie analizy materiału Zakładu Rehabilitacji Akademii Medycznej w Gdańsku rozpatrujemy ten problem, a w szczególności pragniemy odpowiedzieć na następujące pytania:

—    jaka jest skuteczność leczenia zachowawczego w ostrych zespołach bólowych dolnego odcinka kręgosłupa?

—    jakie są przyczyny wydłużania się leczenia zachowawczego?

—    jakie przyczyny prowadzą do nawrotów i zaostrzeń dolegliwości bólowych?

MATERIAŁ I WYNIKI BADAN

Analizie poddaliśmy chorych leczonych w latach 1971—1976. Z ogólnej liczby 2686 chorych z bólami krzyża wybraliśmy 416 ostrych zespołów bólowych, które w zależności od dominujących objawów w obrazie klinicznym można było podzielić na zespoły bólowe korzeniowe (131 chorych — 31,9%), nerwowe (110 chorych — 26,1%) i mięśniowo-stawowe (175 chorych — 42%).

Etiologicznie w 201 przypadkach wiązaliśmy stwierdzane objawy z uszkodzeniem krążka międzykręgowego, 31 z objawami przeciążenia kręgosłupa. 26 z wadami rozwojowymi, 27 chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi krążka międzykręgowego i stawów międzykręgowych, a u 77 chorych nie ustalono w pełni etiologii choroby. Wśród badanych: 148 (35,7%) chorych było w wieku do 40 lat, 201 (48,2%) między 41 a 60 rokiem życia, a 67 (16,1%) osób miało powyżej 61 lat.

Jako kryterium skuteczności leczenia w okresie ostrym wzięliśmy pod uwagę czas utrzymywania się obiektywnych i subiektywnych objawów bólowych (tab. 1). Za bardzo dobry wynik leczenia przyjęliśmy ustąpienie bólów samoistnych i objawów rozciągowych w ciągu 1 tygodnia: dobry — po 2 tygodniach,