0000137

BARBARA WOJEWSKA-WOJCIK, HANNA KISIELNICKA, MARIA KOZ1ELECKA

OBRAZ KLINICZNY ZESPOŁÓW BÓLOWYCH SZYJNEGO ODCINKA KRĘGOSŁUPA WŚRÓD PRACOWNIKÓW GOSPODARKI MORSKIEJ

Z Zakładu Rehabilitacji Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów AM w Gdańsku Kierownik: doc. dr hab. med. K. Szawlowski Z Zespołu Przemysłowej Służby Zdrowia w Gdańsku Kierownik: dr W. Beneda Z Zespołu Przemysłowej Służby Zdrowia w Gdyni Kierownik: dr med. J. Filikowski

Zmiany chorobowe w szyjnym odcinku kręgosłupa powodują w różnym stopniu nasilone objawy uszkodzenia narządów ruchu, a także objawy uszkodzenia ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego i naczyń. Prowadzi to do złożonych pod względem objawowym postaci klinicznych bólów szyjnego odcinka kręgosłupa. Biorąc pod uwagę źródło pochodzenia dolegliwości bólowych wyróżnia się 3 zespoły objawowe, tj. bóle mięśniowo-stawowe, bóle pochodzące z układu nerwowego, bóle związane z zaburzeniami w krążeniu (1, 6). Podział ten ma znaczenie praktyczne, gdyż ułatwia wybór właściwej metody leczenia i zapobiega progresji, a także daje możliwość rokowania (2, 3, 4, 5).

Pracę podjęto, aby prześledzić, jak kształtuje się obraz kliniczny bólów wywołanych zmianami chorobowymi w szyjnym odcinku kręgosłupa u pracowników gospodarki morskiej oraz jaki jest przebieg tego procesu chorobowego w poszczególnych zespołach objawowych. Uzyskane wyniki zostaną wykorzystane w leczeniu oraz będą podstawą do wdrożenia wieloetapowej profilaktyki.

MATERIAŁ I WYNIKI BADAN

Spośród pracowników Zarządu Portu w Gdyni, Polskich Linii Oceanicznych i Stoczni Gdańskiej leczących się w Poradniach Rehabilitacyjnych Zespołów Przemysłowej Służby Zdrowia w Gdańsku i Gdyni wybrano przypadki bólów szyjnego odcinka kręgosłupa dotyczące pracowników związanych bezpośrednio z produkcją. Z ogólnej liczby 6942 badanych wyłoniono grupę 813 chorych, co stanowi 11,7% (tab. I). Wiek chorych mieścił się w przedziale od 18 do 65 lat, liczebnie przeważają mężczyźni, co wynika ze struktury zatrudnienia (ryc. 1).

Na podstawie badania klinicznego (wywiad, badanie przedmiotowe) chorych podzielono na 4 grupy wg pochodzenia objawów bólowych i na tej podstawie wydzielono zespół bólów skeletowych, neurogennych, angiogennych oraz zespół mieszany, w którym współistniały objawy wymienionych 3 zespołów (ryc. 2). Wśród pracowników ZPG i PLO przeważają chorzy z bólami skeletogenny-mi (44,7%; 37,6%). U stoczniowców stwierdzano najczęściej mieszane zespoły bólowe (45,6%). Bóle neurogenne najczęściej występowały wśród portowców (25,4%). Bóle angiogenne stanowią najrzadszą postać kliniczną i obejmują