171 (2)

III. Organizacja wyborów 171

.>iala się liczbę głosów, która została oddana na poszczególnych kandydatów. Nato--mast w wyborach sejmowych ustala się liczbę głosów oddanych na każdą z okręgowych list wyborczych oraz ilość głosów oddanych na każdego kandydata z danej sty. Wyniki głosowania podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości oraz przekazuje do wyższej komisji wyborczej.

W wyborach do Sejmu jest nią okręgowa komisja wyborcza, która sumuje dane wynikach głosowania w poszczególnych obwodach i przekazuje je do Państwowej Komisji Wyborczej. Państwowa Komisja Wyborcza sumuje wyniki głosowania w skali kraju i ustala, które komitety wyborcze przekroczyły progi wyborcze upoważniające je do udziału w podziale mandatów (5 proc., dla koalicji - 8 proc.). Na tej podstawie okręgowe komisje wyborcze dokonują - w oparciu o system d’Hondta -proporcjonalnego rozdziału mandatów między listy okręgowe oraz przydzielają te mandaty kandydatom z poszczególnych list, stosownie do kolejności otrzymanych głosów w ramach danej listy.

Po zakończeniu tych wszystkich prac Państwowa Komisja Wyborcza podaje do publicznej wiadomości wyniki wyborów do Sejmu, wydaje posłom zaświadczenie o wyborze oraz przedkłada marszałkowi Sejmu i Sądowi Najwyższemu sprawozdanie z wyborów.

Jeśli chodzi o wybory do Senatu, to proces ustalania ich wyników kończy się w okręgowych komisjach wyborczych. Ponieważ wybory senackie przebiegają w oparciu o zasadę większości względnej, głosowanie zawsze przynieść musi wynik ostateczny. Na tej podstawie Państwowa Komisja Wyborcza dokonuje wspomnianych wcześniej czynności końcowych.

W przypadku wyborów prezydenckich okręgowe komisje wyborcze dokonują tylko zbiorczego zliczenia głosów ze swego terenu, a wynik głosowania zostaje ustalony dopiero przez Państwową Komisję Wyborczą. Ponieważ stosuje się tu zasadę większości bezwzględnej, wynik ten będzie ostateczny tylko wtedy, jeżeli któryś i kandydatów uzyska więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. W braku tej większości przeprowadzana jest po czternastu dniach druga tura głosowania. Pozostają w mej jedynie dwaj kandydaci, którzy uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Jeżeli któryś z tych kandydatów wycofa zgodę na kandydowanie, utraci prawa wyborcze lub umrze, to umieszcza się kandydata kolejnego. W drugiej turze jeden z kandydatów musi otrzymać powyżej połowy ważnie oddanych głosów i wówczas zostaje uznany przez Państwową Komisję Wyborczą za wybranego. Zanim jednak obejmie on urząd, konieczne jest stwierdzenie przez Sąd Najwyższy ważności wyborów - przypomnijmy, że po drugiej turze głosowania pozostają jeszcze przynajmniej dwa miesiące do zakończenia kadencji poprzedniego prezydenta (art. 128 ust. 2 konstytucji).

166. Weryfikacja ważności wyborów. Obecne przepisy nie określają żadnych formalnych przesłanek ważności wyborów, nie wymagają więc, by w głosowaniu *r.i<\ł udział określony odsetek uprawnionych (tzw. wymóg frekwencji wyborczej) ani M»Ż (poza wyborami prezydenckimi i wyborami wójta) by kandydaci uzyskali określoną większość głosów. Konieczną, ale i wystarczającą przesłanką ważności wyborów ł«»t ich zgodny z prawem przebieg. Badanie ważności wyborów należy obecnie niepodzielnie do władzy sądowniczej (art. 101 i art. 129 konstytucji). Procedura tego