19

34

L.H.A. * 323°29,0*

Dcc.

19°34_ł9’N

h, = 43°58,4' dip »    -4,7

43°53,7 OP -    +15,0°

ho

-hz

Ah

A

44°08.7

44^e09.0*

-0,3’

128.6°

Pomiary wykonano w dobrych warunkach. Wartość Ah wykazała bardzo dobrą zgodność wyników obserwacji ze wskazaniem pozycji z odbiornika satelitarnego. Graficzne opracowanie tej samej obserwacji zamieszczono na rysunku 2.1. Sposób graficznej interpolacji może być wykorzystany niekiedy z lepszym skutkiem przy znacznie mniejszej pracochłonności, błąd wyznaczanej średniej będzie jednak na ogół większy.

Rys.2.1._ Interpolacji graficzni serii obserwacyjnej Strzałki wskazują sposób wyboru OS_y; ni moment 08^h 59" 48*

Sprowadzenie OS do wspólnego momentu i zenitu może być w praktyce pomijane, lecz wymaga to pewnej ostrożności i nie jest zalecane przy konstruowaniu programu komputerowego. Podobne wyniki obliczenia jak w rozpatrzonym przykładzie otrzyma się stosując tryb pracy w kalkulatorach zwany regresją liniową (LR). Wartość r współczynnika regresji bliska jedności pozwala oszacować wynik prostego uśredniania jako wiarygodny, gdy przynajmniej pierwsze dwie cyfry po przecinku są dziewiątkami. Obliczone do powyższego przykładu wartości wynoszą:

r = 0,9935

A - -326,1259    B * 6,3696

y - A + Bx

oraz gdy x = 59,48. wówczas y - 54,8, czyli średni odczyt sekstantu na zadany moment (08^h59^m48^s) wynosi 54,8\ czyli OS^ = * 43°54,8’ (z błędem ok. -0^^ł).

Seria pomiarów wysokości reprezentowana jest przez jedną wartość średnią. Odchylenia poszczególnych pomiarów od wartości średniej poddawane są sprawdzeniu, czy ich wartości nie przewyższają błędu granicznego. Zdarza się, że w serii występują pomiary obarczone błędem grubym, wówczas następuje wykluczenie takich pomiarów. Błąd średni poszczególnego pomiaru oblicza się ze wzoru (Bessela):

m =

i

IV.¹

i=l_

n-1

(2.4)

gdzie:

Vj = OSj - OS - różnica między odczytem sekstantu sprowadzonym do wspólnego zenitu i momentu a obliczonym odczytem średnim,

n    - liczba pomiarów w serii.