Równania momentów statycznych mas względem wybranych płaszczyzn odniesienia, prócz stosowania ich do wyznaczania współrzędnych środka masy statku (rozdział 4), stosowane są również do wyznaczania współrzędnych środka masy wyodrębnionych ładunków lub zapasów umieszczonych wyżej niż na dnie ładowni lub zbiornika. Takie przypadki mają miejsce, gdy:
- do ładowni ładuje się warstwowo kilka ładunków,
- z ładowni wyładowuje się część ładunku.
- zużywa się część zapasów ze zbiornika,
- dopełnia się zapasy do częściowo napełnionego zbiornika.
rri| • Z| * ni|Z| +
Rys 4 Szkic ładowni statku załadowanej warstwowo dwoma ładunkami i f>omocnic:e sztuce dla zobrazowania równania momentu statycznego masy dla ładowni
Na rysunku 4 pokazano s/kic ładowni, w której na dolny ładunek załadowany jest drugi ładunek. Do obliczenia współrzędnych środka niasy statku po takim załadunku potrzebne są współrzędne środka masy drugiego ładunku, których nie można odczytać z tablic skalowań ładowni, bowiem te zawierają wyłącznie dane dla ładunków jednorodnych zalegających od dna ładowni. Nieznane współrzędne środka masy ładunku wyznacza się z równania momentów statycznych masy u ładowni. Przyjmuje się, że ładownia wypełniona jest jednorodnie górnym ładunkiem od dna do górnego poziomu zalegania ładunku h2. Ten ładunek składa się z dwóch części: rzeczywistego ładunku o masie m2 w górnej części ładowni, leżącego między poziomami ht i h% i zastępczego ładunku mt w dolnej części ładunku, leżącego od dna do poziomu h] (zastępującego dolny ładunek).
Równania momentów statycznych mas ładunku w tej ładowni mają postać:
m, xt = m{ xj + m2 * x2
m, • zt = mj Z) + m2 z2
gdzie:
2
K2
Xt.Zt
obliczeniowa masa górnego ładunku wypełniającego ładownię od dna do poziomu h2,
objętość przestrzeni ładowni od dna do poziomu h2. wyznaczana z tablicy skalowania ładowni odpowiedniej dla typu ładunku górnego (ładunek luzem lub drobnica) współczynnik załadowania ładunku górnego, współrzędne środka objętości ładowni do poziomu h2. odczytane z tablicy skalowania ładowni równe współrzędnym środka masy ładunku wypełniającego ładownię od dna do poziomu h2,
- zastępcza masa ładunku górnego wypełniającego ładownię od dna do poziomu h j. objętość przestrzeni ładowni od dna do poziomu hj, wyznaczana z tablicy skalowania ładowni dla typu ładunku górnego (gdy dolny ładunek jest innego typu. nie jest ona równa objętości ładowni zajętej przez dolny ładunek).
35