12

f

f

Rys. 6.3. Przekroje mehezpieczuo gwintu / '•" przekrój narażony lut ścinanie (sumu przekrojów wszystkich pracujących zwojów), II — przekrój rdzenia śni by_: 7 J7 — powicrzchiHŁL nacisku (sama .pól powierzchni pracujących ' zwojów)

t. Śruba obciążona tylko silą osiową O (rozciągającą lub ściskającą)

	Q
stąd	n-d\ ~A~

rf, > 1,13

(6.11)

2. Śruba jest obciążona silą osiową Q i jednocześnie momcnlem sklecającym (np. w podnośniku). Ze względu.na złożony charakter naprężeń {u,, i tJ należy stosować wzór na naprężenia zastępczo (oznaczenie a, przyjęto w celu odróżnienia od innych oznaczeń Stosowanych w obliczeniach)

oć = _V^/ffr+(«)    ^ K

(6.12j!

Dla przeciętnych warunków pracy oraz przy wstępnych obliczeniach można stosować wzór 6.11, wprowadzając tylko zwiększoną silę osiową zastępczą Q, — 1,3 Q, Po dobraniu gwintu należy sprawdzić naprężenie w śrubie wg wzoru 6.12. Śruby o dużej s mu ki ości (podnośniki, ściągacze) należy ponadto sprawdzić na wy boczeniu

Q

S_r

[i * k,.

(6.13)

Wartości /i dobieramy z. tabl. 26a lub b — zależnie od materiału śruby i jej smukło ści X.

Smuklość śruby oblicza się wg wzoru a-l

X    (6.14)

i

"ta*

gdzie:

l — długość swobodna śruby.

k — współczynnik zależny od sposobu zamocowania, i — najmniejszy promień bezwładności przekroju poprzecznego śruby (dla przekroju kołowego i — 0,25d_r).

3. Śruba jest obciążona wstępnie kontrolowaną silą osiową Q„, a następnie obciążoną silą roboczą O,, (np. śruby mocujące pokrywy zbiorników ciśnieniowych).

Wartość siły napięcia wstępnego Q„ oblicza się według wzoru (>., Ml • /Ml,    (6.15)

w którym:

k ..... współczynnik wstępnego napięcia śruby,

X - (czytaj „ciii”) - współczynnik obciążenia połączenia. Wartości współczynników k. i y dobieramy według podręcznika [19].    \    "

Całkowita sila.osiowa rozciągająca śrubę

■Q, = Qo+X-Qr    (6.16)

Wartość siły napięcia resztkowego sprawdzamy wg wzoru

Q'= Qi~Q,    (6.n)

Obliczenie średnicy rdzenia śruby przeprowadzamy podobnie jak w przypadku 2 (tzn. z uwzględnieniem momentu skręcającego wy-, stępującego przy wstępnym napinaniu połączenia siłą (),)■ Do wzoru" 6.11 wstawiamy siłę Q, obliczoną wg wzoru

G-U&+;r&    '    (6.18)

a w przypadku dodatkowego dokręcania śrub pod pełnym obciążeniem roboczym

(2- UQi ^ WQ„ + Z-Qr)    (6.19)

4. Obciążenie wstępne, śruby nie kontrolowaną silą osiową. Wytrzymałość rdzenia śruby obliczamy według wzoru 6.1!, Śruby o mniejszych średnicach mogą być zniszczone przy zbyt mocnym dokręcaniu, dlatego do wstępnych obliczeń stosuje się wzór empiryczny

(6.20)

d₁ 1.05 ly - ■+ 0,4 cm (dla d_f 6 cm).

V '<r

105