18

(owy).są ciasno pasowano w otworach i dlatego liczymy je na ścinanie wg wzoru    ,

(18.9):

' n-aj ■ D, ■ n w którym:

d, — średnica śruby w przekroju narażonym na ścinanie,

D₂ — średnica rozstawienia .otworów na śruby (oznaczenie- według.

normy PN-ÓÓ/M-852Ó1),. - -    '

n — liczba śrub.

W przypadku' gdy śruby są luźno osadzone w otworach, moment obrotowy jest przenoszony przez tarcie, wywołane dociskiem tarcz przez, śruby. Zakładając, że siła tarcia działa na- średnicy rozstawienia 'śrub, obliczamy napięcie śruby .

2M _r

U: :•    •

D₂-ji- n

¥ -

(J 8. JO)

a następnie ustalamy wartość naprężeń w śrubach (wg-wzoru 18.8). W obu przypadkach (śruby ciasno pasowane łub luźno osadzone w otworach) po ustaleniu naprężeń rzeczywistych w śrubach dobieramy odpowiedni materialna śruby. ^% .    .    ■

Sprzęgła cierne. W zależności od przenoszonego momentu obrotowego wymiary sprzęgieł ciernych obliczamy z .warunku na naciski powierzchniowe oraz z warunku-na rozgrzewanie. Podstawowe rodzaje sprzęgieł ciernych podano na rys. 18.1 i 18.2.

Żądaną wartość momentu tarcia, jaki powinno przenieść sprzęgło cierne, wyznaczamy ze wzoru 18.6. Ponieważ siła Ląrcia zależy od siły docisku (T — t\_r■ /.<), zatem

Mj. = 0,5    (I8.il)

gdzie: .    "

,D_m — średnia śfednica powierzchni ciernej; orientacyjne wartości £>,„ przyjmujemy w zależności od średnicy wału: dla sprzęgieł gładkich D,„ = (4 :6)d, dla wielo płytkowych D_m ~ (2 -z 4)4: .a dla stożkowych D_m = (3 10) d;

F_w — siki włączająca równa sile nacisku F_n (dla sprzęgieł tarczowych płaskich).

Trwałość sprzęgła zależy również od spełnienia warunku na naciski; powierzchniowe

^(I>i- I>irk₀    (18.12)

/

Po przekształceniu

p    (D₌+»_n)-(D_mS-D_w)~-2D'_t'2b

257

Rys. 18.L Sprzęgła cierne tarcze we plaskiem) ghulkic, fi) rowkowe I - wal e/.yimy, 2 — waj bierny, J — tarcza siała, 4'— tarcza przesn w u a, J ■ ■ wpust', po którym przesuwa się¹ tarcza. 6 — pierścień nasuwy

Zbiór 3a<j:m