15

Powyższe wzory odnoszą się do przypadku, gdy klocek jest zamocowany do dźwigni na stało (na dwóch sworzniach - rys. 19.3). Jak wynika 7.c wzorów 19,5 i 6, siła obciążająca F, potrzebna do zahamowania, będzie miała różne wartości w zależności od kierunku obrotów bębna hamulcowego. Jednakową wartość siły F przy obu kierunkach niebu bębna otrzymamy po zmianie punktu zamocowania dźwigni lak, aby odległość e = 0. Wzór 19.5 przyjmuje wówczas postać

(19.7)

Długość klocka hamulcowego obliczamy 7. warunku na naciski powierzchniowe , ^s

(19.8)

w którym:

t — długość klocka (mierzona po cięciwie luku), b ~ szerokość klocka,

■Jc„ - dopuszczalny nacisk jednostkowy przyjmowany, podobnie jak dla sprzęgieł cielnych, z tabl. 24 podręcznika [20],

Warlości średnic bębna hamulcowego i szerokości klocka zakłada się konstrukcyjni^ Najczęściej przyjmuje się:    ,

19=120 mm i h --= 40 mm oraz odpowiednio 160-50, 200—65, 250-80,320-100,400-125,500-160,630-200,710-220,800-250. Jeden klocek powinien stykać się z bębnem na długości t = (0,52 -> 0,78) D, co odpowiada kątowi pokrycia 60.4-90°.

Hamulec sprawdzamy na rozgrzewanie według Lego samego wzoru co sprzęgła cierne

* {p-Ą,„_P    >    (19.9)

Wartości współczynnika tarcia /i, nacisków' dopuszczalnych k_u oraz iloczynu (p ■ dobieramy z tablicy 24, podane [.w podręczniku [20].

Uwaga: W przykładach i zadaniach należy-przyjmować bęben hamulcowy wykonany z żeliwna, dobierając współczynnik tarcia jj. z tablicy 61 lub z. podręcznika [20] w zależności od. materiału okładzin klocka.

Przykład 1911

Moment obrotowy bębna hamulcowego o średnicy D — 250 mm wynosi A7_U = 24N-.m, Odległości punktu zamocowania dźwigni od kierunków działania poszczególnych sił wynoszą: / — 800 .mm. a —■ 300 mm. e= 100■ mm (rys. 19.3). Materiał okładziny klocka hamulcowego azbest prasowany ze sztuczną żywicą. Zakładając współczynnik K— 1,75 obliczyć wartość siły F potrzebnej do hamowania — przy obu kierunkach ruchu tarczy.

Rozwiązanie Obliczamy moment tarcia

M_r 3= K-M_a = 1,75 ■ 24 = 42 N - m

Wg podręcznika [201 dla danej pary materiałów fi ~ 0,24-0,35. Przyjmu jemy /i—0,3.

Według wzoru 19.5

= 462 N

¹    /)    /:■/    0,25    0,3 -0,8

Według wzoru 19.6 2’42 0,3-0,1 '0,3

2M_t a+ e-ji 2-42 0,3 + 0,1 * 0,3

=,378 N

0,25    0,3-0,8

Z podanych obliczeń wynika, że w przypadku obrotu bębna hamulcowego w' kierunku podanym na rys. 19.3 należy zastosować siłę F o 22% większą niż przy przeciwnym kierunku ruchu obrotowego.

Przykład 19.2

Wymiary hamulca jcdnokloekowcgo'"wynoszą: D — 630 mm. I = 1000 mm, a — 200 mm, e= 0. .Materia! tarczy hamulcowej — żeliwo, a wykładziny klocka — węgiel grafityzowany. Obliczyć wartość siły obciążającej F oraz wymiary klocka, jeżeli lnoment obrotowy bębna wynosi M₀ = 200 N-m. Sprawdzie hamulec na rozgrzewanie, jeżeli bęben obraca się z prędkością n = 850 obr/min. Założyć K = 2.

Rozwiązanie

Z tablicy podanej w podręczniku [20] przyjmujemy /(— 0,25, k₀ = 0,05 :-~2 MPa oraz (p■    — 1 4-2 MN/(m*s). Obliczamy silę V potrzebną do

271