15

Powyższe wzory odnoszą się do przypadku, gdy klocek jest zamocowany do dźwigni na stale (na dwóch sworzniach — rys. 19.3). Jak wynika ze wzorów 19,5 i 6, siła obciążająca F, potrzebna do zahamowania, będzie miała różne wartości w zależności od kierunku obrotów bębna hamulcowego. Jednakową wartość siły F przy obu kierunkach ruchu bębna otrzymamy po zmianie punktu zamocowania dźwigni tak, aby odległość e = 0. Wzór 19.5 przyjmuje wówczas postać

(19.7)

Długość klocka hamulcowego obliczamy 7. warunku na naciski powierzchniowe , ^s

(19.8)

w którym:

t - długość klocka (mierzona po cięciwie Inku), b - szerokość klocka,

■k„ dopuszczalny nacisk jednostkowy przyjmowany, podobnie jak dla sprzęgieł ciernych, z (abl.- 24 podręcznika [20],

Wartości średnic bębna hamulcowego i szerokości klocka zakłada się konstrukcyjni^ Najczęściej przyjmuje się:    ,

79=120 mm i b = 40 mm oraz odpowiednio 160—50, 200—65, 250- 80,320-100,400-125,500-160,630- 200,710-220,800- 250. Jeden klocek powinien stykać się z bębnem na długości l — (0,52 ->0,78) i), co odpowiada kątowi pokrycia 604-90°.

Hamulec sprawdzamy na rozgrzewanie według Lego samego wzoru ćo sprzęgła cierne

< (p-v)_j01>    ,    (19.9)

Wartości współczynnika tarcia /t, nacisków' dopuszczalnych k„ oraz iloczynu (p • dobieramy z tablicy 24, podańepw podręczniku [20],

Uwaya: W przykładach i zadaniach należy-przyjmować bęben hamulcowy wykonany z żeliwna, dobierając współczynnik tarcia // z tablicy 61 łub z. podręcznika [20] w zależności od materiału okładzin klocka.

Przykładl?.!

Moment obrotowy bębna hamulcowego o średnicy D— 250 mm wynosi M₀ = 24Nmti. Odległości punktu zamocowania dźwigni od kierunków działania poszczególnych sil wynoszą: /- 800 .mm. a - 300 mm, <•>= .100 mm (rys. 19.3). Materiał okładziny klocka hamulcowego azbest prasowany ze sztuczną żywicą. Zakładając współczynnik K — 1,75 obliczyć wartość siły F potrzebnej do hamowania - przy obu kierunkach mchu tarczy.

Rozwiązanie

Obliczamy moment tarcia

M_y > K ■ M_a = i.,75 24 = 42 N • m

Wg podręcznika [201 dla danej pary materiałów (i = 0,24-0,35. Przyjmu jemy M^'0,3.

Według wzoru 19.5

2M_r a+e-ji

D ~Jrl~

2.-42 0,3 + 0,1 * 0,3 0^25    0,3 -0,8

462 N

Według wzoru 19.6

F

2’42 0,3-0,1 '0,3 0.25    0,3 - 0,8

Z podanych obliczeń wynika, że w przypadku obrotu bębna hamulcowego w kierunku podanym na rys. 19.3 należy zastosować silę F o 22% większą niż przy przeciwnym kierunku ruchu obrotowego.

Przykład 19.2

Wymiary hamulca jcdnoklockowego'wynoszą: D— 630 mm, l =■■ 1000 mm, a - 200 mm, 0. .Materia! tarczy hamulcowej - żeliwo, ji, wykładziny klocka - węgiel grafityzowany. Obliczyć wartość siły obciążającej F oraz wymiary klocka, jeżeli tnoment obrotowy bębna wynosi M₀ = 200 N-m. Sprawdzić hamulce na rozgrzewanie, jeżeli bęben obraca się z prędkością n = 850 obr/min. Założyć K = 2.

Rozwiązanie

7, tablicy podanej w podręczniku [20] przyjmujemy 0,25, k₆ — 0,05 -6 2 MPa oraz {p■    ~ 1 ~2 MN/(m• s). Obliczamy silę F potrzebną do

271