ISBN 978-85-flI -1-IX14-0. <• b) WN PWN 2(107
ROZDZIAŁ 6 Kontyści skali, niedoskonała konkurencja i handel... 201
półprzewodnikowego, udawali się po pracy, żeby się napić, poplotkować i wymieniać opowieści z placu boju o szybkoznucnnych fluktuacjach fazy, obwodach fantomowych. pamięci pęcherzykowej, modulacji impulsowej, zwieraniu bezstykowym, przesyłaniu wiązkami, testowaniu ząbkowym, przejściach P-N, trybach uśpienia, pamięciach RAM. o NAK-ach, MOS-ach, PCM-ach. PROM-ach, programatorach PROM, lasowaczach PROM czy też wielkościach rzędu tera....”", lego typu nieformalny obieg informacji oznacza, że przedsiębiorstwom w Dolinie Krzemowej jest łatwiej być bliżej granicy efektywności, wyznaczanej przez obecny stan wiedzy, niż firmom gdzie indziej na święcie. Rzeczywiście, wiele firm międzynarodowych umiejscowiło swoje centra badawcze, a nawet fabryki, w Dolinie Krzemowej, aby nadążyć za rozwojem najnowszej technologii.
Gałąź przemysłu, która jest skoncentrowana geograficznie, może utrzymywać wyspecjalizowanych dostawców, zapewniać mobilizację rynku pracy i ułatwiać dyfuzję wiedzy w takim stopniu, w jakim jest to niemożliwe dla gałęzi rozproszonych. Jednak w kraju nic może występować duża koncentracja firm w gałęzi, ycślt gałąź nic jest odpowiednio duża. Toteż teoria zewnętrznych korzyści skali wskazuje, że kiedy korzyści zewnętrzne są istotne, kraj o dużych rozmiarach jakiejś gałęzi przemysłu będzie, przy innych czynnikach niezmienionych, bardziej efektywny niż kraj. w którym ta gałąź przemysłu jest niewielka. Inaczej mówiąc, korzyści zewnętrzne mogą się przyczynić do rosnących przychodów skali na poziomic krajowej gałęzi przemysłu.
Wprawdzie szczegółowe problemy zewnętrznych korzyści skali w rzeczywistości mogą być dość subtelne i złożone (jak to pokazuje przykład Doliny Krzemowej), ale pożyteczne może być oderwanie się od szczegółów i po prostu przyjęcie założenia, że koszty w gałęzi są tym niższe, im jest ona większa. Jeśli pominiemy możliwe niedoskonałości konkurencji, oznacza to, że gałąź przemysłu będzie się charakteryzowała ujemnie nachyloną krzywą podaży: im większa jest produkcja gałęzi, tym niższa jest cena, po której firmy gotowe są sprzedawać swój produkt.
Zewnętrzne korzyści skali, tak jak wewnętrzne korzyści skali na poziomie firm, odgrywają istotną rolę w handlu międzynarodowym, ale mogą mieć zupełnie różne skutki. Zwłaszcza korzyści zewnętrzne mogą spowodować, że kraje „zamkną się" w niepożądanej specjalizacji, a mogą nawet prowadzić do strat w wymianie międzynarodowej.