187 jpeg

ISBN 978-W-U1-I4814-0. <• by WN PWN 2007

ROZDZIAŁ 6 Korzyści skali, niedoskonała konkurencja i handel... 171

dobra. Dla monopolisty przychód krańcowy jest zawsze niższy od ceny, ponieważ aby sprzedać dodatkową jednostkę dobra, monopolista musi obniżyć cenę wszystkich jednostek (a nic tylko jednostki krańcowej). Zatem dla monopolisty krzywa przychodu krańcowego, MR, leży zawsze poniżej krzywej popytu.

C003. P Koszt C

Rysunek 6.1

Decyzja monopolisty o wielkości produkcji i cenie

Firma monopolistyczna wybiera poziom produkcji, przy którym przychód krańcowy, czyli przyrost przychodu w rezultacie zwiększenia produkcji o jedną jednostkę, jest równy kosztowi krańcowemu, czyli kosztowi produkcji dodatkowej jednostki. Wielkość produkcji maksymalizująca zyski oznaczona jest przez Q_u, a cena, po której towar jest sprzedawany, przez P_>r Krzywa przychodu krańcowego Alf! położona jest poniżej krzywej popytu f>, ponieważ dla monopolu przychód krańcowy jest zawsze niższy od ceny. Wielkość zysków monopolistycznych jc*t równa obszarowi zacicniowanc-go prostokąta, czyli różnicy między ceną a kosztem przeciętnym pomnożoną przez wielkość produkcji.

Przychód krańcowy i cena. Do celów naszej analizy modelu konkurencji monopolistycznej w dalszej części rozdziału ważne jest określenie zależności między ceną, którą monopolista otrzymuje za swój produkt, a przychodem krańcowym. Przychód krańcowy jest zawsze niższy niż cena dobra - ale o ile niższy?

/.wiązek między przychodem krańcowym a ceną zależy od dwóch czynników. IV» pierwsze, zależy od tego, jak dużo produktów monopolista już dostarcza na rynek: firma, która sprzedaje niedużo jednostek dobra, niewiele straci w wyniku obniżenia ceny po dostarczeniu dodatkowej jednostki dobra. Po drugie, rozbieżność między ceną a przychodem krańcowym zależy od nachylenia krzywej popytu, które mówi nam, jak bardzo monopolista musi obniżyć cenę, aby sprzedać dodatkową jednostkę produkcji. Jeśli krzywa popytu jest bardzo plaska (prawie pozioma), wtedy monopolista może sprzedać dodatkową jednostkę dobra przy niewielkim obniżeniu ceny i w związku z tym nie będzie musiał bardzo obniżyć ceny za jednostki dotychczas sprzedawane. W związku z tym przychód krańcowy będzie zbliżony do jednostkowej ceny produkcji. Natomiast jeżeli krzywa popytu jest bardzo stroma, sprzedaż dodatkowej jednostki będzie wymagała sporej obniżki ceny. i w konsekwencji przychód krańcowy będzie znacznie niższy od ceny.

Relację między ceną i przychodem krańcowym możemy sprecyzować, jeżeli założymy dla uproszczenia, że krzywa popytu, z którą ma do czynienia firma, jest