PR Kruiiinjn M Obstteld. Wwymtiii mi flizy narwłtnra Tcomi i polityku T 1. Wjhk/uw* 2(HUł ISBN 97K-8MU-I4814-0.C by \VN PWN 2007
20ó CZĘŚĆ i Teoria wymiany międzynarodowej
niskie koszty, aby produkować dobro na eksport, gdyby ntial większe doświadczenie w produkcji. Jednak przy braku takiego doświadczenia dobra tego nic da się produkować na zasadach konkurencyjnych. Taki kraj może zwiększyć swój długookresowy dobrobyt albo stwarzając bodźce do produkep tego dobra za pomocą subsydiów, albo stosując ochronę gałęzi przed zagraniczną konkurencją, do czasu, aż stanic się konkurencyjna. Argument przemawiający za czasową protekcją celną w celu umożliwienia jakiejś gałęzi przemysłu zdobycia doświadczenia znany jest jako argument na rzecz protekcjonizmu wychowawczego i odegrał ważną rolę w dyskusjach na temat zna czcnia polityki handlowej w rozwoju ekonomicznym. Szerzej omówimy argument na rzecz protekcjonizmu wychowawczego w rozdziale 10, Teraz zapamiętajmy po prostu, że sytuacje takie, jak na rysunku 6.11. mogą być w praktyce trudne do zidentyfikowania, zwłaszcza jeżeli dodatkowo występują tiicdynamiczne korzyści skali.
Ekonomia Hollywood
Jaki jest najważniejszy sektot eksportowy Stanów Zjednoczonych? Odpowiedź zależy do pewnego stopnia od definicji; niektórzy odpowiedzą, że rolnictwo, inni. że przemysł lotniczy. Niezależnie lednak od przyjętej miary, jedną z najwięcej eksportujących gałęzi przemysłu |cvt przemysł rozrywkowy, a w szczególności filmowy. W1 2000 roku opłaty /.a wynajem z tytułu eksportu filmów i taśm wyniosły S.9 miliardów dolarów - więcej niż przychód z wyświetlania filmów w Stanach Zjednoczonych. Filmy amerykańskie zapewniają 85% przychodów kin w Niemczech, ó'" w Japonii i 58% sec Francji
Dlaczego Stany Zjednoczone są głównym światowym eksporterem rozrywki? Znaczne korzyści wynikają po prostu z wielkości tynku amerykańskiego. Film przeznaczony głównie tia rynek francuski czy włoski, klórc są znacznie mniejsze niż rynek amerykański. nie może mieć tak ogromnego budżetu, |ak niektóre filmy amerykańskie. Toteż filmy produkowane w tych krajach to głównie komedie i dramaty, które tracą urok wskutek dubbingu czy napisów. Tymczasem filmy amerykańskie pokonują barierę językową dzięki wystawnej realizacji i efektom specjalnym.
lednak ważną tulę w dominacji amerykańskie) odgrywają także korzyści zewnętrzne, wynikające z koncentracji fum rozrywkowych w Hollywood. Powstają tu niewątpliwie dwa rodzaje Marshallowskich korzyści zewnętrznych: wyspec jalizowani dostawcy i zgrupowanie dużych zasobów na rynku pracy. Podczas gdy produkt końcowy jest wytwarzany przez studia filmowe i sieci telewizyjne, wykorzystują one całą skomplikowaną sieć niezależnych producentów, agencji castingowych czy agencji poszukujących talentów, specjalistów od efektów specjalnych i tak dalej. Konieczność posiadania dużego rynku pracy wydaje się oczywista dla każdego, kto kiedykolwiek widział listę plac na końcu filmu. Każda z produkcji filmowych wymaga ogromnej, ale tymczasowej, armii ludzi, złożonej nie tylko z kamerzystów i charakteryzatorek, ale także muzyków, kaskaderów i innych tajemniczych zawodów, takich |ak oświetleniowcy czy pracownicy obsługi planu (no i oczywiście! - aktorów). Czy występuje również trzeci rodzaj korzyści ze wnęirznych - dyfuzja wiedzy - jest to mniej pewne Jak zauważył kiedyś pisarz Nathanid West. kluczem do zrozumienia przemysłu filmowego jest zdawanie sobie sprawy z tego. że „nikt nic nie w ic”. Jeśli istnieje jakaś wiedza, która może być rozpowszechniana, to są mą niewątpliwie wyjątkowo intensywne stosunki towarzyskie w Hollywood.
Przykładem siły korzyści zewnętrznych Hollywood jest jego zdolność do przyciągania talentów spoza Stanów Zjednoczonych. Poczynając od tjarbo i von Sternberga, a kończąc na Arnoldzie Schwarzcncggerze i Paulu Vcrhoevcnic, filmy „amerykańskie"