SBN 97*-*5-01-14* 14-0. O by WN PWN 2<M)7
Migracje i bezpośrednie inwestycje zagraniczne w Polsce 26?
wiąże się z podejmowaniem pracy poza granicami Polski (około 80% wszystkich migrujących). Po drugie, wzrost skali migracji w ostatnich latach (tj. po 19^8 roku) dotyczy przede wszystkim migracji krótkoterminowych, czyli mobilności trwającci nic dłużej niż 12 miesięcy. Dodatkowo, ze względu na przyjęte definicje, badanie to nic uwzględnia migracji krótszych niż dwa miesiące. Stąd dane te wymagałyby uzupełnienia informacjami o sezonowym zatrudnieniu polskich pracowników na podstawie umów bilateralnych (zwykle nic dłuższych niż 2 miesiące). Rokrocznie w wyjazdach tego typu uczestniczy 150 300 tysięcy osób17.
Tradycyjnie najważniejszym krajem docelowym dla migrantów z Polski są Niein cy. Poza tym w okresie poprzedzającym zmianę Systemową duże znaczenie miały migracje zaoceaniczne - głównie do Stanów Zjednoczonych i Kanady. W kilku ostatnich latach następuje stopniowe zróżnicowanie kierunków migracji; wśród popularnych krajów docelowych pojawiły się Włochy, Hiszpania, Holandia i przede wszystkim Wielka Brytania i Irlandia (po I maja 2004 roku).
Podczas gdy model neoklasyczny przedstawiony w rozdziale 7 zakłada jednorodność siły roboczej, to w rzeczywistości mamy do czynienia z. jej znacznym zróżnicowaniem strukturalnym. Jak się wydaje, polska migracja za granicę ma dwojaki charakter: najwyższą mobilnością charakteryzują się osoby o najniższych i najwyższych kwalifikacjach. Dla tych pierwszych wyjazd za granicę jest przede wszystkim szansą podjęcia zatrudnienia. W Polsce ponad 60% bezrobotnych ma wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe, a place, jakie oferuje im polski rynek przy ich niskiej wydajności, są bardzo niskie (zwłaszcza w ujęciu netto). Na rynkach pracy krajów docelowych istnieje popyt na nisko kwalifikowanych pracowników, który nic jest zaspokajany przez miejscową silę roboczą (wyższa płaca progowa - re-sermtion wagę, szczególnie przy hojnych systemach zabezpieczenia społecznego). Istotne są także pozaekonomiczne cechy zatrudnienia, takie jak prestiż społeczny czy wyznacznik micisca w hierarchii społecznej. Często rodzima siła robocza nic podejmuje zatrudnienia w tzw. segmencie drugorzędnym nic dlatego, że stawki płacy są zbyt niskie (bo tak być nic musi - por. compensation uugc), ale dlatego, że pewne miejsca pracy są obecnie traktowane jako „imigranckic", czyli gorsze (social labelling). Z kolei dla osób o najwyższych kwalifikacjach motywem podejmowania migracji zarobkowej jest przede wszystkim znacznie wyższa płaca w krajach wysoko rozwiniętych. Spodziewany przyrost płacy przewyższa koszty związane z migracją, które w przypadku osób o wysokich kwalifikacjach są często niemałe (utrata dochodów z zatrudnienia w kraju, koszty potwierdzenia kwalifikacji, dodatkowych szkoleń, często utrata prestiżu zawodowego itd.).
Relatywnie duży udział migracji o charakterze czasowym wynika z możliwości osiedlenia się czy ewentualnie legalizacji pobytu w krajach docelowych, a także zmian relacji kosztów i korzyści związanych z mobilnością. Przy utrzymujących się różnicach w stawkach plac, którym towarzyszą różnice kosztów utrzymania, optymalną strategią w wielu przypadkach okazuje się czasowe zatrudnienie za granicą, finansujące funkcjonowanie i rozwój gospodarstwa domowego w kraju.
)r
Hanc KALL.