Posłowie 297
PODSUMOWANIE
Japończycy mówią: „Jedna świeca lub ich kombinacja mogą ukazać psychologię uczestników rynku, stosunek podaży i popytu i ich relatywną siłę". Przedstawiliśmy zaledwie wprowadzenie do analizy wykresów świecowych, która obejmuje znacznie więcej formacji, koncepcji i technik, ale nawet tych parę stron powinno dać jakieś wyobrażenie o nowych możliwościach stających przed analitykami. Zasadniczą sprawą jest to, że wykresy świecowe ukazują wymiar niedostępny na wykresach słupkowych, a zarazem pozwalają swoim użytkownikom korzystać ze wszystkich dotychczas stosowanych metod badania tradycyjnych wykresów. Najlepsze podejście polegać będzie na łączeniu wykresów świecowych z zachodnimi metodami analitycznymi.
Większość klasycznych formacji nie poddaje się obiektywnej i precyzyjnej definicji matematycznej. To znaczy, można wprawdzie pokusić się o ujęcie matematyczne, ale trudno tu o jednoznaczność. Na przykład gdyby poprosić dziesięciu programistów o napisanie kodu rozpoznającego formację głowy i ramion, jest całkiem prawdopodobne, że wszystkie dziesięć programów będzie się nieco różnić, jeśli chodzi o fragmenty szeregów cenowych, które mają służyć rozpoznaniu formacji.
Z formacjami świecowymi jest jednak inaczej o tyle, że ich prostota - większość wymaga zaledwie jednego, dwóch lub trzech słupków cenowych - na ogół pozwala na sformułowanie obiektywnej (lub bliskiej obiektywizmowi) definicji. Na przykład mimo że mogą istnieć różnice zdań co do długości cienia pozwalającej określić dany dzień jako młot, pomiędzy różnymi definicjami będzie występowała bardzo znaczna zbieżność. Co więcej, niektóre formacje poddają się bardzo precyzyjnym definicjom matematycznym, jak na przykład formacja objęcia bessy, w której czarny korpus obejmuje swoim zakresem biały korpus. Oznacza to, że można przeprowadzić komputerowe testy dokładności tych formacji. Oczywiste pytanie brzmi: czy można odnieść korzyść z automatycznego stosowania sygnałów generowanych przez formacje świecowe?
Aby uzyskać odpowiedź na to pytanie, zwróciłem się do Bruce'a Bab-cocka, wydawcy Commodity Traders Consumers Report, który stworzył program do testowania formacji świecowych1. Test, o jaki poprosiłem Bruce'a,
Program ten to Candlestick Professional System Tester, Commodity Traders Consumers Report, 1731 Howe Street, Sacramento, CA 95825.