2

W Polsce obowiązują następujące znormalizowane przekroje żyłwmm2:

0,35; 0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 95; 120; 150; 185; 240; 300; 400; 500; 625; 800 i 1000.

Budowa		Oznaczenie	Przykłady
Konstrukc ja żył:			DY !: V.,
- jednodniowe		D
- wielodniowe		L	YLY
-•wielodniowe giętkie		. kg	LgY
Materiał żyły
-miedź .		brak	YKY
- aluminium		A ^:	YAKY
Materiał izolacji tub powłoki: -polwm8{PVC)		V	YKY
- połwinit samogasnący		Yn	YńTKSXfckw ..
- pofwirśt Serrzenopodobny		Yb	YbKSY
- polietylen		X	XTKMXpw
- polietylen sieciowany		XS	YAKY,3
- polietylen z zaporą przeć iwwilotnościową		Xz	XzTKMXpWfttK
- polietylen piankowy		Xp	XZTKMXpW
- guma (oponowy)		0	OPd
Opancerzony:'
- taśma stalowa		Ft -	YKYFty
- taśma stalowa lakierowana		F1I .	YKYFtty
- taśma z drutów stał owych okrąglyc h		Fu	YKYFoy
■ taśma z drutów stalowych płaskich		Fp	YKYFp
Ekranowany:	- ekran wspólny	ekw	YbSlYekw
	- pary indywidualne, ekranowane	ekp	YTKSYekp
	- taśmowy	ket	YStYekty
	- z drutu .	ekn	YStYeko

Oznaczenie przewodu składa się z członu literowego i cyfrowego. Człon literowy określa:

•    przeznaczenie przewodu,

® materiał żyły i sposób jej wykonania (drut, linka),

® materiał izolacji żyły,

•    rodzaj i materiał powłoki.

Człon cyfrowy składa się z dwóch części:

•    pierwsza, oznacza dopuszczalne napięcie na jakie przewód jest przeznaczony,

•    druga, oznacza liczbę i przekroje żył.

Przykłady:

YDYp 4x4 mm² 500V - oznacza: przewód kabelkowy, czterożyłowy, o izolacji i w osłonie z polwinitu, płaski na napięcie 500V. YADYt 3x2,5 mm² 500V - oznacza przewód o żyle aluminiowej (A), jednodrutowej (D), o izolacji polwiniowej (Y), w osłonie polwinitowej (Y), wtynkowy (t), trójżyłowy o przekroju żył 2,5 mm2, na napięcie znamionowe 500 V.

YAKY 4x25 mm² lkV - oznacza kabel (K) z żyłami aluminiowymi (A) o izolacji polwinitowej (Y) i powłoce polwinitowej (Y) z czterema żyłami o przekroju 25 mm2 każda, na napięcie znamionowe 1000 V.

Wyznaczanie przekroju przewodów

Przewody i kable elektroenergetyczne powinny być tak dobrane, aby podczas wieloletniego użytkowania nie występowało ich przedwczesne zużycie i uszkodzenia powodowane szkodliwym oddziaływaniem środowiska. Same też nie powinny stwarzać takiego zagrożenia dla środowiska, a w warunkach pracy normalnej przyrost temperatury przewodów nie powinien przekraczać wartości granicznych dopuszczalnych długotrwale.

Postępowanie przy wyznaczaniu przekroju przewodów:

•    Wyznacza się przekroje ze względu na obciążalność prądową długotrwałą,

® Sprawdza się, czy dobrane przekroje są wystarczające ze względu na dopuszczalny spadek napięcia,

• Sprawdza się, czy dobrane przekroje są wystarczające ze względu na cieplne działanie prądów przeciążeniowych i zwarciowych,

® Sprawdza się, czy dobrane przekroje są wystarczające ze względu na wytrzymałość mechaniczną,

•    Sprawdza się skuteczności ochrony przeciwporażeniowej.

Obciążalność prądowa długotrwała

•    Obciążalność długotrwała przewodu Iz jest to maksymalna wartość prądu, który może płynąć długotrwale w określonych warunkach bez przekroczenia dopuszczalnej temperatury przewodu.

•    Obciążalność prądowa długotrwała przewodu zależy od rodzaju materiału żyły, rodzaju izolacji, sposobu i miejsca ułożenia.

•    Dobór przekroju przewodów ze względu na obciążalność prądową długotrwałą wykonuje się na podstawie tablic obciążalności długotrwałej przewodów.

Obciążalność prądowa długotrwała przewodów o izolacji PVC ułożonych w różny sposób oraz zalecane (największe) prądy znamionowe bezpieczników jako zabezpieczeń przetężeniowych; obliczeniowa temperatura otoczenia równa 25oC

Przy doborze przekroju przewodu ze względu na obciążalność dopuszczalną dobieramy z tabeli przekrój, dla którego obciążalność dopuszczalna Idd jest nie mniejsza od prądu roboczego linii Irob, wyznaczonego z mocy pojedynczego odbiornika lub z mocy szczytowej dla grupy odbiorników.

Dopuszczalne spadki napięcia

Odbiorniki energii elektrycznej pracują poprawnie przy zasilaniu ich napięciem o wartości zbliżonej do znamionowej. Wymagane jest niekiedy zastosowanie przewodów o przekroju żył większym niż wynika to z warunku obciążalności prądowej długotrwałej, aby odchylenia napięcia w poszczególnych fragmentach sieci i instalacji nie przekraczały wartości granicznych dopuszczalnych ustalonych przez odpowiednie normy przy założeniu, że występujące odchylenia napięcia powodowane spadkami napięć nie powinny wywoływać zakłóceń w pracy odbiorników.

Łączniki instalacyjne.

Ze względu na sposób budowy i montażu rozróżnia się łączniki podtynkowe, wtynkowe i natynkowe.

Łączniki podtynkowe są montowane w puszkach podtynkowych.

Produkowane są również łączniki puszkowe wtynkowo-natynkowe. Ze względu na rodzaj mechanizmu powodującego zmianę położenia styków łączniki te dzieli się na dźwignicowe, pokrętne i klawiszowe.