2

240

Ry C • *: 5.2. Wakuola i jej połączenia z siateczką śródplazmatyczną (ER), otoczką jądrową (ME) i plazmoleraą (PL), GA - aparat Golgiego, W - wakuola (wg Buvata)

Ryc.15.3. Kolejne etapy tworzenia się wakuol! 1) tworzenie się prowakuoli z aiatecz-ki śródplazmatycznej, 2) łączenie się wakuol z prowakuolami lub innymi wakuolami, 3) inwaginacja tonoplastu i włączanie składników cytoplazmy do wakuoli, 4) włączanie-do wakuoli pęcherzyków aparatu Golgiego (GA), GP - pęcherzyk aparatu Golgiego włą^w czany do plazaolemy (wg Hatile'a i Hoora 1968)

w większe wakuole* Przez_.jjiwaginacJ.fi^onoplastu do wakuoli mogą być włą-czane^ewne^obszarx*Gy±:.o,pla^my^v tym ró^nlet^ącherzy^^Gol^l^^n "Try^T. 15^3X7^ przeciwieństwie do poprzedniego poglądu, tworząca alg z ER yakun-la traci z ni^wcześnie-konbakt-iU stanowi odrębny kompartyment protoplastu.

15.4. ZAWARTOŚĆ SOKU KOMORKOWEGO

Głównym-składplkiem soku komórkowego jest woda, w której rozpuszczone są różne związki organiczne'-d^ni-eargani,Q2Qe_p^różnym składzie w zależności” od rodzaju organu, tkanki i komórkl_. Nawet w tej samej komórce zawartość wakuoli”"jest”'bardzo zmienna i zależy od stadium ontogenezy oraz    wielu

czynników warunkujących ogólny metabolizm komórki. Do ważniejszych składników soku komórkowego należąj^ci^rpwcę,.. anńnokwasy^i białka, barwniki, garbniki, alkaloidy, kryształy szczawianów.    ~    ~

15.4.1. Cukrowce

-    glukoza i fruktoza (np. w soku komórkowym owoców).,

-    sacharoza Cno, w soku komórkowym buraka cukrowego i trzciny cukrowej), .    ’    -)

-    inulina, która jest polisacharydem zbudowanym z fruktozy (np. w soku komórkowym, ..£ompositaeJ“

-    śluzy (w soku niektórych cebul i bulw).

15.4.2. Aminokwasy i białka

V soku komórkowym mogą występować wolne ajninokwajsx._;praz białka. Zapasowa forma białka zwana ziarnami aleuronowymi albo ciałami białkowjnni występować może w trzech różnych postaciach:

a) ciała biąłkowe..prostę_^^ąj:ująęę_iędnorod^_rstj^turę,np. w pewnych

komórkach liscieni łubjUriu J_______

-—“tr)'ciała białkowe złożone z: ’

-    subStahćji7pódstawowe5. oraz, globoidu( ów)^ np._ u traw,

-    substancji podstawowej, globoidu(ów) i krystaloidu(ów),np. w nasionach rącznika,

'Substancja podstawowa i krystaloidy są określonymi białkami, natomiast globoidy stanowią fitynę, ktćrt j*st sól^_Aj^p|dowo-magnezową^/ kwasu sześcio-inozytofosforowego. Jest to więc”związeK '^to bogaty w grupy fosforanowe (zad. 37-39).

15.4.3. Barwniki

Najbardziej powszechnymi barwnikami wakuoli są antpcy; dące glikozydami (cukler"prbs"ty + aglikon).

■A iTt~o" cyjany. Agliok^ę^fych^barwników^^ ^ntocyjanidyny, spośród których do najczęściej spotykanych należą: cyjanidyna, delfini'dyna i pe-