357 9

W przypadku gdy w wyniku połączenia na spółkę przejmującą przeszedł majątek spółki przejmowanej, włączeniu do rachunku zysków i strat za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie, podlegają przychody i koszty oraz zyski i straty spółki przejętej od dnia połączenia oraz spółki przejmującej od początku roku obrotowego.

Wspomniano uprzednio, że połączenie może być rezultatem kilku następujących po sobie transakcji. W takim przypadku cenę przejęcia i wartość godziwą aktywów netto spółki przejętej (w procencie odpowiadającym procentowi przejętych aktywów netto) oraz różnicę ceny przejęcia i wartości godziwej aktywów netto przejętej spółki ustala się oddzielnie na dzień każdej transakcji. Przyjmuje się wówczas założenie, że pierwsza istotna transakcja została przeprowadzona nie później niż w dniu powstania zależności między spółką przejmującą a spółką przejmowaną. Suma odpowiednich wielkości z dni poszczególnych transakcji stanowi ostateczną cenę przejęcia, wartość godziwą aktywów netto spółki przejętej oraz różnicę ceny przejęcia i wartości godziwej aktywów netto spółki przejętej na dzień połączenia.

W przypadku stosowania metody nabycia koszty związane z połączeniem spółek powiększają cenę przejęcia (nabycia). Poniesione koszty podwyższenia kapitału zakładowego i koszty organizacji nowej spółki akcyjnej zmniejszają kapitał zapasowy spółki przejmującej lub spółki powstałej w wyniku połączenia do wysokości nadwyżki wartości emisyjnej nad wartością nominalną akcji, a pozostałą część kosztów zalicza się do kosztów finansowych.

Podsumowanie 9.2

W przypadku rozliczenia łączenia się spółek metodą nabycia ustala się wartość godziwą i porównuje tę wartość aktywów netto (czyli różnicy między przejmowanymi aktywami i zobowiązaniami) spółki przejmowanej z ceną, za jaką następuje przejęcie spółki. Jeżeli cena nabycia (przejęcia) jest wyższa od wartości godziwej aktywów netto przejętej spółki, to wykazuje się ją jako wartość firmy w aktywach (wartości niematerialne i prawne) spółki, na którą przeszedł majątek połączonych spółek lub spółki powstałej w wyniku połączenia. Jeżeli wartość godziwa aktywów netto przejętej spółki jest większa od ceny nabycia (przejęcia), wystąpi ujemna wartość firmy (rozliczenia międzyokresowe przychodów).

Test kontrolny 9.2

1.    W jakiej wartości wycenia się aktywa netto spółki przejmowanej przez spółkę przejmującą?

2.    Omów sposoby ustalania ceny przejęcia (nabycia) spółki w przypadku rozliczenia łączenia się spółek metodą nabycia.

3.    Przedstaw przykład, w którym wystąpi wartość firmy (dodatnia).

4.    Kiedy powstaje ujemna wartość firmy i jak się ją księguje?

357