39 (40)

39

Przyrządy diagnostyczne

Rys. 9. Oscyloskop

Rys. 8. Jeden z najlepszych cyfrowych mierników uniwersalnych firmy Fluke z bogatym wyposażeniem

miennego lub stałego), rezystancji, częstotliwości, prędkości obrotowej, temperatury itp. (rys. 7 i 8).

Dodatkowe wyposażenie miernika (cienkie sondy, styki bananowe itp.) jest bardzo przydatne do podłączenia do skrzynki przyłączeniowej (rys. 13). Jeżeli usterka ma charakter czysto elektryczny, to miernik uniwersalny często będzie jedynym potrzebnym przyrządem. Wadą miernika jest niemożność analizowania falowych sygnałów elektrycznych wytwarzanych przez wiele czujników i elementów wykonawczych.

Oscyloskop (z lub bez cyfrowego miernika uniwersalnego i testera silnika)

Oscyloskop (rys. 9) jest w zasadzie woltomierzem graficznym. Napięcie rzadko ma niezmienną wartość. Przeważnie jego wartość zmienia się w czasie. Oscyloskop mierzy napięcie w funkcji czasu i wyświetla ten przebieg na ekranie. Oscyloskop „wychwytuje” nawet bardzo szybkie zmiany napięcia. Uszkodzenia obwodu mogą być rozpoznane, w wielu wypadkach, szybciej niż za pomocą innych przyrządów. Od wielu lat oscyloskop był używany do sprawdzenia obwodów, pierwotnego i wtórnego, układu zapłonu w tradycyjnych silnikach niewyposażonych w elektroniczne systemy sterowania. Rozwój elektroniki przyczynił się do zwiększenia zakresu stosowania oscyloskopów. Można nimi analizować skomplikowane przebiegi falowe. Oscyloskop często jest używany łącznie z innymi przyrządami w celu szybkiego rozpoznania wielu usterek. Obecnie coraz częściej są stosowane wygodne w użyciu ręczne przyrządy przenośne.

Analizator gazów wydechowych

Nowoczesne analizatory mierzą zawartość czterech gazów (tlenu, dwutlenku węgla, tlenku węgla, węglowodorów) oraz wyliczają współczynnik lambda. Tańsze analizatory mierzą zawartość jednego, dwóch lub trzech gazów. Im

Rys. 7. Dwa typowe cyfrowe mierniki uniwersalne o podobnych parametrach, lecz wyposażone w inne przewody i końcówki pomiarowe. Miernik po lewej stronie ma zaciski krokodylkowe. Miernik po prawej stronie ma „szpilkowe” końcówki pomiarowe. Dzięki zaciskom krokodylkowym testujący ma wolne ręce do innych czynności. „Szpilkowe” końcówki pomiarowe są pożyteczne do mierzenia napięć w tylnej części złączy wielostykowych

lepszy jest analizator, tym łatwiejsza jest jego obsługa. Analizator jest obecnie powszechnie stosowanym przyrządem diagnostycznym. Analiza gazów wydechowych pozwala wykryć usterki układu zapłonu i układu paliwa oraz wszelkie mechaniczne usterki silnika.

Zestaw do sprawdzania ciśnienia paliwa

Ciśnienie paliwa jest bardzo ważne dla prawidłowej pracy silnika z wtryskiem paliwa. Niezbędny jest zatem przyrząd do pomiaru ciśnienia paliwa o zakresie pomiarowym 7,0 barów (0,7 MPa). Zwykle przyrząd jest wyposażony w wiele końcówek pomiarowych, które umożliwiają jego podłączenie do różnych układów paliwa (rys. 10).

Potencjometr

Z powodu rozpowszechnienia w nowoczesnych systemach sterowania silnikiem trybu pracy awaryjnej odłączenie takiego czujnika, jak czujnik temperatury płynu chłodzącego może mieć niewielki wpływ na pracą silnika. Urządzenie sterujące potraktuje odłączenia jako uszkodzenie czujnika i zamiast sygnału z odłączonego czujnika podstawi wartość zastępczą. Pożyteczna jest możliwość zmiany rezystancji przekazywanej do urządzenia sterującego i rejestrowanie rezultatów. Jednym z rozwiązań jest zastosowanie potencjometru. Jeżeli zostanie on podłączony zamiast rezystora czujnika temperatury płynu chłodzące-

Rys. 10. Manometr do mierzenia ciśnienia paliwa z zestawem końcówek pomiarowych