411 (2)

V-----------

WM

411

roku :złon-lstwa).

tyczny

wspo-

owym)

trzech

mo-tdzony ykłych

ccyzji

iennej

wersje

cczy-Ją za rgany zaniu zenia poja-póź-/dent nie* ■cni a nych

rium

czai

dni.

.'/as

nusi

or*

IV. Stan wyjątkowy

Kierownictwo działaniami mającymi na celu usuniecie powstałych zagrożeń sprawuje prezes Rady Ministrów, a w razie wprowadzenia stanu wyjątkowego tylko na obszarze jednego województwa - właściwy wojewoda. Nie określono w sposób nazbyt precyzyjny zmian w relacjach samorządu lokalnego z administracją rządową, niemniej art. 12 usw przewiduje możliwość zawieszenia organów (stanowiących i wykonawczych) samorządu i ustanowienia w ich miejsce zarządu komisarycznego sprawowanego przez komisarza rządowego. Zakłada to element podporządkowania organów samorządowych administracji rządowej, ale - inaczej niż w ustawie o stanie klęski żywiołowej -ustawa o stanie wyjątkowym jest tu bardzo lakoniczna. Ograniczeniu ulega autonomia szkół wyższych - organy porządkowe mogą między innymi wkraczać na teren szkoły wyższej bez wezwania przez rektora (art. 13 usw). Trzeba natomiast podkreślić, że wprowadzenie stanu wyjątkowego nie daj' żadnych podstaw do ograniczania roli parlamentu. trybunałów ani sądów, zwłaszcza że nie ma możliwości ani rozszerzenia kognicji sądów wojskowych, ani wprowadzenia trybu doraźnego.

Prezydent (na wniosek) prezesa Rady Ministrów może postanowić o użyciu sił zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do przywracania normalnego funkcjonowania państwa, jeżeli dotychczas zastosowane siły i środki zostały wyczerpane. Kierownictwo działaniami tych oddziałów pozostaje w gestii ministra obrony narodowej, a żołnierzom wykonującym swe zadania przysługują niektóre uprawnienia policjantów (art. 11 usw).

Zakres dopuszczalnych ingerencji w prawa i wolności jednostki jest - na poziomie jednostki - wyznaczany klauzulą negatywną, bo art. 233 ust. 1 wskazuje, że nie mogą zostać ograniczone wolności i prawa wymienione w art. 30; art. 34; art. 36; art. 38; art. 39; art. 40; art. 41 ust. 4; art. 42; art. 45; art. 47; art. 53 oraz w art. 48 i art. 72 konstytucji (jest to taki sam zakres wyłączeń, jaki odnosi się do ustawodawstwa o stanie wojennym). Nie ulega natomiast wątpliwości, że wszystkie pozostałe wolności i prawa mogą podlegać ograniczeniom, oczywiście pod warunkiem dochowania ogólnych wymagań postawionych przez art. 228.

W powyższych ramach konstytucyjnych, ustawa o stanie wyjątkowym przewiduje możliwości wprowadzenia licznych ograniczeń pozostałych wolności i praw. Decyzje o wprowadzeniu tych ograniczeń należą do premiera, poszczególnych ministrów bądź wojewodów i mają być podejmowane stosownie do sytuacji. W szczególności dopuszczalne jest:

- Odosobnienie (co jest bardziej elegancką nazwą internowania) osób mających ukończone osiemnaście (a w pewnych sytuacjach także siedemnaście) lat, w stosunku do których zachodzi uzasadnione podejrzenie, że pozostając na wolności, będą prowadziły działalność zagrażającą konstytucyjnemu ustrojowi państwa, bezpieczeństwu obywateli lub porządkowi publicznemu, albo gdy odosobnienie jest konieczne dla zapobieżenia popełnienia czynu karalnego. Nie uchyla to immunitetów wynikających z odrębnych przepisów, a tym samym niedopuszczalne jest odosobnienie posła, senatora czy sędziego (chyba że dojdzie do uprzedniego uchylenia immunitetu). O odosobnieniu decyduje wojewoda, a jego decyzja podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego, który w ciągu siedmiu dni wyznacza rozprawę (art. 17).