Czynniki hemolityczne powodują częściowe lub całkowite przemieszczenie się hemoglobiny] do roztworu poprzez zniszczenie budowy krwinek czerwonych lub ^szkodzenie ich błony. Czynniki hemolityczne można podzielić na 'fizyczne'.(rozęierame z piaskiem, podgrzewanie ,do temp. powodującej topnienie lipidów w otoczce, naprzemienne zamrażanie i odmrażanie, promieniowanie UV), chemiczne ] (rozpuszczalniki ciał tłuszczowych, kwasy, zasady) i,"biologiczne (ciała odpornościowe - hemolizynyj toksyny).
Podatność czynników hemolizujących zależy od wieku krwinek, młode są bardziej wytrzymałe v niż starsze. Dlatego też po znacznych krwotokach, oporność jest większa. W innych stanach patologicznych, npr żółtaczce hemoLitycznej, erytrocyty są bardzo mało oporne.
Zachowanie się krwinek w rozmaitych roztworach
Nr probówki |
Zawartość probówki |
Zmiany makroskopowe i mikroskopowe |
Objaśnienia przyczyn i skutków |
1 |
2 ml 5% NaCl 1 kropla kiwi |
roztwór nieprzezroczysty, krwinki mai a kształt owocu. morwv |
w roztworze hipertomcznym krwinki oddają wodę i kurczą się |
2 |
2 ml (),9% NaCl 1 kropla krwi |
roztwór nieprzezroczysty, krwinki maja kształt prawidłowy _ |
w roztworze izotonicznym krwinki nie ulegają zmianom |
3 |
2 ml 0.6%lNaCl 1 kropla krwi |
roztwór nieprzezroczysty, krwinki są napęczniałe, kuliste |
w roztworze lekko hipotonicznym krwinki.nabieraia wody z otoczenia rpęcznieją, ale jeszcze nie pękają. |
4 ! |
2 ml wody destylowanej 1 kropla krwi |
roztwór; przezroczysty,, widać najwyżej ^cienie krwinek |
w roztworze mocno hipotonicznym krwinki nabrały tyle wody, że ich otoczka pękła i uległy zupełnej hemolizie , |
5 |
2 mlJL^NaCl 0,5 ml eteru ’1 kropla krwi |
roztwór przezroczysty', krwinki rozpuszczone |
dodany do izotonicznego roztworu rozouszczalnik rozpuścił, lipoidową część otoczki krwinek i snowodował hemolizę |
6 |
2 ml 2% saponiny 1 kropla krwi , y jL*i. z Uj / />.. • f J'S ** uc^i/e J*ł< |
roztwór przezroczysty, krwinki hemolizowane 1 --- |
digitonina (saponina) mimo izotoniczności roztworu tworzy z cholesterolem otoczki digitomd i powoduje hemolizę. |
7 * |
2 ml 1,5% roztworu mocznika (izotoniczny) 1 kropla krwi |
roztwór przezroczysty, krwinki hemolizowane * |
mocznik łatwo Drzenika do wnętrza krwinek, mimo że ieeo roztwór jest izotoniczny i \vvwohiie hemolizę.iak woda. destv-]owana |
Istnieje wiele metod oznaczania stężenia hemoglobiny ifce krwi. Obecnie, zgodnie z zaleceniami ICSH powszechne zastosowanie znajduje tzw. metoda cyjanomethemoglobinowa.
Zasada: pod wpływem odczynnika Drabkina, zawierającego sześciocyjanożelazian i cyjanek, hemoglobina i wszystkie jej pochodne mogące znajdować się we krwi (z wyjątkiem sulfhęjrnoglobiny) przechodzą w cyjanomethemoglobinę (HiCN). która jest trwałą pochodną hemoglobiny wykazującą maksimum absorbancji przv długości fali 540 nm. Oznaczenie polega na porównaniu absorbancji badanej próbki krwi ze standardem.
Ad
Hb (g/100 ml) =-— * współczynnik (podany na opakowaniu wzorca ok. 15-16)
8