częściowa lub całkowita zmiana stanu skupienia w czynnikach grzejnym lub chłodzącym.
W technicznej eksploatacji siłowni okrętowych, zarówno w instalacjach obsługi maszyn głównego napędu, jak i w pozostałych podgrzewane są następujące czynniki w podanych niżej przypadkach:
— w instalacjach obsługi maszyn i urządzeń głównego napędu siłowni parowych: woda zasilająca kotły, powietrze nadmuchowe kotłów, olej opałowy przed palnikami kotłowymi, olej opałowy w zbiornikach zapasowych lub rozchodowo-osadowych, olej smarowy przed oczyszczaniem w systemach wirowania, zasilająca woda uzupełniająca przed wypa-rownikami,
— w instalacjach obsługi maszyn i urządzeń napędu głównego siłowni spalinowej: woda chłodząca silnik przed jego uruchomieniem, olej opałowy w zbiornikach zapasowych, osadowych i rozchodowych, olej napędowy i olej smarny przed oczyszczeniem w systemach wirowania,
— w instalacjach okrętowych poza siłownią: woda sanitarna do mycia, powietrze do ogrzewania pomieszczeń mieszkalnych i służbowych, woda morska do płukania zbiorników ładunkowych zbiornikowców (w instalacjach starszego typu), woda morska przed wyparownikiem produkującym wodę słodką, płynne ładunki o dużej lepkości przed przepompowywaniem.
Najczęściej stosowanym czynnikiem grzejnym jest para wodna. Mogą nim też być gazy spalinowe, woda (słodka z obiegu chłodzenia silnika głównego), energia elektryczna, a niekiedy gorący olej.
Na statkach chłodzone są następujące czynniki w wymienionych niżej instalacjach (wykaz nie obejmuje procesów chłodzenia połączonych ze skraplaniem):
— w instalacjach obsługi maszyn i urządzeń napędu głównego siłowni: obiegowy olej smarny łożysk nośnych turbiny oraz przekładni (w siłowni parowej turbinowej), obiegowy olej smarny silnika spalinowego, olej smarny przekładni (w siłowniach z silnikami średnio- lub szybkoobrotowymi), woda słodka z obiegu chłodzenia silnika głównego, powietrze doładowujące,
— w instalacjach okrętowych: sprężone powietrze, powietrze w instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Czynnikiem chłodzącym jest najczęściej woda zaburtowa, a w instalacjach chłodniczym i klimatyzacyjnych — parujący czynnik chłodniczy.
Jak już wspomniano na początku rozdziału 5.1 podgrzewacze i chłodnice ze względu na zasadę działania dzielą się na mieszankowe, powierzchniowe i regeneracyjne.
33