antyarytmiczne (1)

ny tych leków jest wypadkową zarówno bezpośredniego wpływu nu komórki mięśnia sercowego, jak i pośrednio przez autonomiczny i ośrml kowy układ nerwowy.

Upraszczając można stwierdzić, że mechanizm działania leków anty-arytmicznych można sprowadzić do zaburzeń przemieszczania się elektrolitów, a zwłaszcza sodu, co można określić jako zahamowanie lub aktywację pompy sodowej.

1.    Zahamowanie pompy sodowej powoduje stabilizację błony komórkowej, konsekwencją czego jest wydłużenie okresu refrakcji poza okres repolaryzacji, utrudnienie powstawania obwodów zamkniętych, a wtórnie zahamowanie pobudliwości mięśnia sercowego.

2.    Aktywacja pompy sodowej powoduje ułatwienie powstawania obwodów zamkniętych, a w następstwie wzmożenie przewodnictwa lub jego normalizację.

Przed II wojną światową jako lek antyarytmiczny znano i stosowano właściwie jedynie chinidynę. W ciągu kilkudziesięciu lat wprowadzono do lecznictwa kilkadziesiąt nowych, i co ważniejsze, skutecznych leków antyarytmicznych. Należy podkreślić, że przyczyną tego postępu były badania fizjologiczne, patofizjologiczne, a zwłaszcza elektrofizjologiczne, które umożliwiły poznanie różnych typów niemiarowości i różnego ich tła elektrofizjologicznego, co umożliwiło, uwieńczone zresztą znacznym sukcesem, wprowadzenie do lecznictwa wielu leków antyarytmicznych o różnym punkcie uchwytu działania i różnym profilu działania farmakologicznego.

W lecznictwie stosuje się obecnie kilkadziesiąt różnych leków antyarytmicznych o dużym stopniu wybiórczości działania. Można je podzielić na określone grupy, w zależności od przyjętego kryterium podziału. Najczęściej przyjmuje się 2 podziały.

1.    Podział Williamsa, uwzględniający kryteria elektrofizjologiczne.

2.    Podział kliniczny, uwzględniający cel zastosowania danego leku.

Podział Williamsa (zmodyfikowany) wyróżnia 4 podstawowe grupy leków antyarytmicznych (patrz tab. 23.5).

Grupa I - są to leki, które hamują pompę sodową. Mają one właściwość stabilizowania błony komórkowej - są nazywane w związku z tym „stabilizatorami błony komórkowej”. Wywierają również działanie znieczulające miejscowo. W zależności od stopnia depresyjnego wpływu na narastanie fazy 0 depolaryzacji i różnice wpływu na repolaryzację, dzieli się je na 3 podgrupy.

I A - do której należy chinidyna, prokainamid, dizopiramid, ajma-Iina i prejmalina. Leki te zwalniają przewodzenie w układzie Hisa-Purkiniego, mięśni przedsionków i komór. Nie działają na wolny kanał wapniowy.

I B - należy do niej lidokaina, meksyletyna, tokainid, fenytoina i apryndyna. Leki te nieznacznie tylko hamują fazę 0, skracają potencjał czynnościowy i repolaryzację komórek o szybkiej reakcji. Nie działają na wolny kanał wapniowy.

I C - należą do niej propafenon, enkainid, flckainid, lorkainid. Leki te silnie hamują fazę 0, minimalnie wpływają na czas trwania potencjału czynnościowego, okres refrakcji i repolaryzacji.

Leki grupy IA najskuteczniej hamują złożone postacie niemiarowości, rzadziej takie działanie wywierają leki z grupy IB czy IC.

Grupa II - zaliczamy do niej leki beta-adrenolityczne - acebutolol, al-prenolol, atenolol, metoprolol, nadolol, oksprcnolol, pindo-lol, praktolol, propranolol, sotalol, tymolol. Leki te różnią się swoimi właściwościami farmakokinetycznymi i farmakody-namicznymi. Jednak ich wspólną właściwością, jeśli chodzi o ich działanie antyarytmogenne, jest ich skuteczność we wszystkich niemiarowościach, w których przyczyną może być wyzwalanie amin katecholowych. Są one skuteczne w migotaniu przedsionków u chorych z niemiarowościami po

Podział leków antyarytmicznych wg Williamsa (zmodyfikowany)    Tab. 23.1.

Grupa	Leki		Główne działanie
I	A	Chinidyna Prokainamid Dizopiramid Ajmalina Prajmalina
	B	Lidokaina	Stabilizatory
		Meksyletyna	błon
		Tokainid Fenytoina Apryndyna	komórkowych
	C	Propafenon Enkainid Flekainid Lorkainid
II	jłblokery		Odcięcie stymulacji adrenergicznej + działanie błonowe
III		Amiodaron	Opóźnienie repolaryzacji w następstwie czego następuje
		Bretylium	przedłużenie czasu trwania potencjału czynnościowego
IV	Werapamil Diltiazem Nifedypina		Blokowanie .wolnych" kanałów wapniowych

477