1. Reakcja Molischa - ogólna reakcja na cukry Zasada:
Jest to najbardziej ogólna reakcja na cukry, zarówno wolne jak i związane. Ujemny jej wynik wyklucza obecność cukru, dodatni zaś nie zawsze jest wystarczający do jego stwierdzenia, ponieważ podobną reakcję dają aldehydy i ketony.
Zasada oznaczenia polega na powstaniu czerwonofioletowego zabarwienia w wyniku kondensacji pochodnych furfuralowych z a-naftolem. Wszystkie monocukry o większej od czterech liczbie atomów węgla w cząsteczce, ulegają w wyniku ogrzewania ze stężonymi kwasami odwodnieniu oraz cyklizacji i z pentoz powstaje furfural, a z heksoz 5-hydroksyme-tylofurfural.
Do probówki wprowadzić 5-10 kropli badanego roztworu cukru, a następnie odpipetować 1 ml wody destylowanej oraz dodać 1 kroplę 10% roztworu a-naftolu, dokładnie wymieszać. Bardzo ostrożnie po ściance skośnie ustawionej probówki wprowadzić 1 ml stężonego kwasu siarkowego. Na granicy warstw powstaje natychmiast czerwonofioletowe zabarwienie.
2. Reakcja Tollensa z floroglucyną na pentozy Zasada:
W skutek działania kwasu chlorowodorowego na pentozy powstaje furfural, który tworzy z floroglucyną związek o barwie wiśniowej.
Wykonanie:
Do probówki odpipetować 1 ml roztworu pentozy lub heksozy. Dodać 2 ml stężonego HC1, i 4 krople 2% etanolowego roztworu floroglucyny. Ogrzać.
3. Reakcja Seliwanowa - odróżnienie ketoz od aldoz Zasada:
Reakcja ta pozwala na odróżnienie ketoz od aldoz. Ketozy ogrzewane z rozcieńczonym HC1 w temp. 100°C w ciągu 60 sekund ulegają odwodnieniu do hydroksymetylofurfuralu, który w reakcji z rezorcyną daje kompleksowe połączenie o barwie czerwonej. Natomiast aldozy pozostają w tych warunkach niezmienione. Jeżeli jednak użyje się kwasu bardziej stężonego lub zastosuje się dłuższy czas ogrzewania, wówczas aldozy ulegają podobnej przemianie i dają również dodatni odczyn.
Oprócz fruktozy dodatni odczyn daje sacharoza i inulina, a więc cukry złożone, w których znajduje się cząsteczka fruktozy.
Do 0,5 ml badanego roztworu cukru dodać 1 ml roztworu HC1 (rozcieńczonego 1:1) i 1 kroplę 2% etanolowego roztworu rezorcyny. Po wymieszaniu zawartości, probówki wstawić do wrzącej łaźni wodnej na 60 sek., a następnie szybko oziębić w strumieniu zimnej wody.