42
W przypadku zaprawy normowej - przeznaczonej do oznaczania cech wytrzymałościowych cementu - plastyczność bada się przed przystąpieniem do wypełniania trójdzielnej formy beleczkowej. Do oznaczania plastyczności służy stolik wstrząsowy (rys. 1 la) ze ślimakiem o skoku 10 mm (rys. llb), blaszane naczynie stożkowe, lejek oraz ubijak (rys. 1 Ic).
Naczynie stożkowe ustawione na płycie stolika wstrząsowego należy wypełnić dwoma warstwami zaprawy (przygotowanej jak w punkcie 2.2.2). Każdą warstwę zapraw)' ubija się dziesięcioma uderzeniami ubijaka. Po ubiciu drugiej warstwy należy zdjąć lejek i zebrać nadmiar zaprawy. Po 10 s podnosi się naczynie stożkowe, a próbkę zaprawy poddaje 15 wstrząsom przez obrót korbą w ciągu 15 s. Po zakończeniu wstrząsania należ)' zmierzyć dwie prostopadłe do siebie średnice rozlanego placka zaprawy. Miarą plastyczności jest średnia arytmetyczna obu średnic (w cm). Głównie ze względu na różny stopień rozdrobnienia cementów wyniki badań będą różniły się; zaprawy z cementem drobniej zmielonym, będą miały niniejszą średnicę placka (mniejsza plastyczność), natomiast zaprawy z cementem grubiej zmielonym - większą średnicę placka.
Rys. 11. Przyrząd do badania plastyczności zapraw: a) S2kic stolika wstrząsowego, b) ślimak, c) naczynie stożkowe oraz ubijak
2.2.4. Oznaczanie normowej konsystencji i czasu wiązania
Badanie warunków' wiązania cementu składa się z dwóch części: wstępnej, w której metodą prób określa się skład zaczynu normowego, oraz zasadniczej, w której określa się początek i koniec wiązania cementu.
Sprzęt wykorzystywany w obu częściach, to: mieszarka do zapraw (patrz punkt 2.2.1.1), waga oraz aparat Vicata (rys. 12) wraz z płytką szklaną i ebonitowym pierścieniem o wysokości 40 mm.
Aparat Vicata składa się z podstawy (I) i ruchomego trzonu (2) wraz ze wskazówką (3) dającą odczyt na skali (4). W dolnej części trzonu umocowuje się wymienną końcówkę w postaci stalowych igieł (5) lub bolca (6) o takiej samej długości co igła. Ponieważ masa części ruchomej aparatu (trzon + wymienna' końcówka) musi być stała, w przypadku stosowania igły w' górnej części trzonu należ)' umieścić dodatkowy ciężarek (7).
W przypadku badania normalnej konsystencji, w aparacie Vicata zamocowany powinien być bolec (rys. 13a); przy badaniu początku wiązania - igła (rys. 13b) natomiast przy badaniu końca wiązania - igła z nasadką ułatwiającą określenie końca wiązania, pokazana na lys. 13c.