Konspekt do ćwiczeń z neurologii dla studentów Fizjoterapii Opracowała dr Joanna Stożek
I. Obserwacja, oglądanie (budowa ciała, postawą ułożenie, skóra, stan mięśni-zaniki, ruchy mimowolne, chód,
poruszanie się)
Zawsze: porównanie prawej i lewej strony ciała badanego.
n. WYWIAD (zbieranie informacji, według schematu: wywiad chorobowy, personalny, socjalny)
UL Badanie zakresów rucha w stawach (zakres bierny, czynny)
Orientacyjne: poprzez wykonywanie ruchów biernych w stawach a następnie polecenie badanemu wykonania ruchów czynnych.
Do pomiarów stosuje się goniometr.
Niedowład (paresis) to osłabienie siły mięśniowej.
Porażenie to całkowite zniesienie możliwości wykonywania ruchów czynnych wskutek uszkodzenia neuronu ruchowego.
Badanie orientacyjne:
badający podaje skrzyżowane ręce i prosi o uścisk dłoni badanego
badany unosi obydwie kkg do przodu, obserwuje się fazę wznoszenia, utrzymania i opuszczania. Kg nawet z dyskretnym niedowładem unosi się wolniej, a opada szybciej.
Wykonywanie ruchów czynnych
Dla kkd: próba Barre’go (badany leży na brzuchu, ugięcie kkd w stawach kolanowych)
Badanie siły grupy mięśniowej: badający stara się przeciwstawić sile danej grupy mięśniowej (opór) wykonującej typowy dla niej manewr ruchowy w stawie.
Napięcie mm to opór jaki wyczuwamy podczas wykonywania ruchów biernych. W czasie badania napięcia ruchy bierne należy wykonywać z różną szybkością.
1. Wzmożone napięcie mm:
a) napięcie spastyczne z objawem scyzorykowym. Polega na tym, że opór jest największy na początku ruchu (występuje w uszkodzeniu drogi korowo-rdzeniowej)
b) napięcie plastyczne (sztywność pozapiramidowa) z objawem rury ołowianej charakteryzuje się tym, że opór jest zwiększony jednostajnie we wszystkich fazach ruchu. Może wystąpić objaw koła zębatego i wtedy opór jest niejednostajny (występuje w chorobie Parkinsona)
2.Obniżone napięcie mięśni to napięcie wiotkie, charakteryzuje się nadmiernym ,,luzem”(hypermobilność) w stawie. Występuje w uszkodzeniach obwodowego neuronu ruchowego (komórki ruchowe rogów przednich rdzenią korzenie, nerwy) lub mięśni.
VI. Badanie czucia obejmuje ocenę czucia:
a) powierzchniowego (dotyku, bólu, temperatury)
b) głębokiego (ułożenia, ruchu) i wibracji
Badanie czucia ma charakter subiektywny, w czasie badania chory ma zamknięte oczy.
a) Czucie powierzchowne bada się na symetrycznych odcinkach ciała polecając choremu liczenie stosowanych bodźców. Należy pamiętać o tym aby zmieniać rytm a ewentualnie i rodzaj stosowanych bodźców. Czucie dotyku bada się kawałkiem waty (badany liczy bodźce lub mówi „tak”). Czucie bólu bada się kłując skórę stępioną igłą jednorazową (jeżeli wprowadzimy bodźce „tępe”-dotykowe dla odróżnienią zadaniem badanego będzie ocena bodźca, czy jest „tępy'*' czy „ostry”). Czucie temperatury bada się dotykając symetrycznych odcinków ciała probówką z ciepłą i zimną wodą.
U chorego nieprzytomnego bada się tylko czucie bólu, obserwując reakcję na bodziec bólowy.
b) Badanie czucia ułożenia i ruchu przeprowadza się u chorego z zamkniętymi oczami. Badanie polega na wykonywaniu ruchów biernych w kolejnych odcinkach kończyn, a zadaniem badanego jest określenie kierunku wykonywanego ruchu i jego rodzaju ^gięcie”--,,prostowame”; ruch „w dół”-- ruch ,,do góry”). Badanie czucia głębokiego rozpoczyna się od dystalnych części kończyn - kciuka lub palucha.
Czucie wibracji bada się kamertonem (widełki stroikowe) przykładając do wystających punktów kostnych.
Inne rodzaje czucia:
Czucie dyskryminacycjne: dyskryminacja dwupunktowa (cyrkiel)
Ekstynkcja - odróżnianie 1 bodźca od 2 stosowanych jednocześnie Dermoleksja
2