buty�co himoutain23

CH2

OH

glikol

eryttnowy

Metabolizm itlikolu etylenowego

C02 COOH

I

COOH szczawiowy

Metabolit w tym wypadku kwas szczawiowy może być bardziej toksyczny od formy macierzystej. Kwas szczawiów}' jest toksycznym metabolit glikolu etylenowego powodujący zatrucia.

CÓRYGO - nazwa handlowa popularnego w Polsce płynu do chłodnic samochodowych, wytwarzany rui bazie glikolu etylenowego.

HYDROLIZĄ

Hydroliza estrów z udziałem esterazy (substancja chemiczna należąca do grupy hydrolaz)

Amidy - amidazy Liczne enzymy

Gdzie? Cytozol komórek różnych tkanek. Osocze, mikrosomy

Hydrolizę sukcynyłoęholiny (lek) katalizuje esternza obecności w osoczu. Następuje szybki rozkład po wchłonięciu. Amidaza hydrolizujc takie leki jak: izoniazyd, fenacetyna.

Ł&toli/Łcatai

p-aminobenzoesowy dietytoaminoetanol

komórki. W formie zredukowanej, dzięki wolnej grupie tiolowej służy do redukcji nadtlenków (np. nadtlenku wodom). Wyłapuje reaktyw ne czynniki elektrofilowe ochraniając komórki przed uszkodzeniem ze strony toksyn. Wiąże clcklrofilnic połączenia ksenobiotyków: wolnych rodników i innych reaktywnych metabolitów (nadtlenek wodoru, nadtlenki kwasów tłuszczowych). Glutation jako antyoksydant neutralizuje wolne rodniki w wątrobie i detoksyfikuje pestycydy (nawet do 60%). Zredukowany glutation jest syntetyzowany (wytwarzany) w^r każdej komórce organizmu przez witaminę C. Organizm sam potnifi go wytworzyć w obecności witaminy C i N-acctylocysteiny. dlatego aminokwas endogenny cysteina musi być też. dostarczana z pożywieniem, ale jej nadmiar może być groźny dla zdrowia. Glutation może ulcc_sprzęgamu z aminokwasami (głównie glicy ną), ze związkami aromatycznymi i heterocyklicznymi, kwasami karboksylowymi, kwasami arylooctowymi, kwasem hipurowym (u konia), kwasem salicylurowym, kwasem nikotynurowym przy udziale enzymów: acctylotransfcrazy.. .glicyno wej.

Spr%cganifi.krcasu.glu kittanoHica?.Iz. fenolem)

Kwas glukuronowy powstaje w reakcji utleniania glukozy. Bierze udział w procesach detoksykacji (biotmasformacji ksenobiotyków). W wątrobie człowieka łączy się z ksenobiotykanii i słabo rozpuszczalnymi metabolitami (jak np. bilirubina, sterole) przechodząc w glikozydy, następnie wydalane z moczem. Sprzęganie to proces wieloetapowy.

UDP

Spr/ęgąp.ig Kwasu iduKuronowęgO (/• Myąsęni bcnzoęyjwym)

UDP

H2NCMZCH2N(C2H5)2

kwas

p-amlnobenzoesowy dietyloaminoetyloamlna

Reakcje „dcalMlasU

. CH3    ^ CH3

R — N    -> R— N ^    + HCHO

^X CH3    ^X H

Sprzęganie z kw asem siarkowym A dokładnie z fosfoadczynosiarczancm (PAPS), który jest donorem siarczynu. Sprzęganie odbywa się z udziałem sulfotransfcraz (frakcja cytoplazmatyczna: wątroba, nerki, mózg, nadnercza, jądra, jajniki)

R

OC2H5

CH3CHO

OH

PAPS

0-S03H

6

fenyl sulphate

C2H50H + PAPS -ż C2H50S03H

R-S-CH, -> RSH + HCHO

etanol    st/Jto/rj/ri/teraz.? ethyl sulphate

usunięcie grup alkilowych związanych głównie z N, O, S

Powstawanie kwasu merkanturowego:

S - epoksydotransferaza glutationowa, glulationaza, peptydaza, acetylolransferaza acclylo CoA

utlenienie grupy alkilowej

przekształcenie

strata odpowiedniego aldehydu

Metabolizm insektvcvdu^r_MALATIQN (pestycyd fosforoorganiczny) Siarka usunięta poprzez utlenienie

Meo SCHCOOH 'N „ ^ ń.Hłr.nnH

/7/<?A7ćc?//jy7/& ssjłc?#' Meo

Dikwas malationu

sprzężenie

Reakcic-SP-rzcŁioia

W reakcjach sprzęgania wyróżniamy dwa etapy:

1)    aktywacja jednego ze składników najczęściej składnika endogennego pod wpływem związków bogatych w energię ATP, VTP

2)    po aktywacji grupa o wysokim potencjale energetycznym zostaje przeniesiona na drugi składnik za pomocą transferu/.

Substancje obce lub metabolity z I fazy są sprzęgane z substancjami endogennymi. U ssaków może nastąpić:

sprzęganie z kwasem glukuronowym sprzęganie z kwasem siarkowym acetyl acja

sprzęganie z aminokwasami tworzenie kwasów mcrkapturowych tworzenie tiocyjanianów

Możliwe jest łączenie się kscnobiolyków z takimi substancjami endogennymi jak: cholesterol, kwasy żółciowe, nasycone kwasy tłuszczowe.

Sprzęganie związków naturalnych to sprzęganie hormonów steroidowych, bilirubiny, tyroksyny (hormon tarczycy).

Dodanie grupy polarnej do grupy już. istniejącej lub do grupy dodanej w T fazie metabolizmu (grupa hydroksylowa).

GUfTAION

.MKTYLACJA arup hydroksylowych. aminow ych, tiulowych U człowieka zachodzi rzadko, a jak już (o w przewodzie pokarmowym, gdzie jest dużo bakterii. Zachodzi przy udziale mclylotransferaz, głównie dotyczy substancji endogennych. Mctylacja zachodzi najczęściej u bakterii, kióre są zdolne nictylować As, Sc, Tc, Hg.

X O O V' /^<\ X X O O	^2e~ > GSH	S //\ o O
arsenian		arsenin

cytosol

SAM

OH_x /OH

As"

CH3"

cytosol

SAM

MM AA

^CH\ /OH As

_CK3^ '''O

ACETYLACJA Nietypowy szlak metaboliczny dla człowieka: produkty reakcji są gorzej rozpuszczalne w wodzie od substratów. Dochodzi do sprzęgania amin aromatycznych, sulfonamidów, hydrazydów, niektórych amin alifatycznych przy udziale acetyl ot ransferaz (aktywny octan acctylokocnzyinu A) frakcja cytoplazmatyczna wątroby, nerek, jelit, płuc, śledziony.

Acctylacja grup aminowych i sulfamidowych leku sulfanilamidu

DMAA

$

V

802NHC0CH3

(GSH, y-glutamylocysteinyloghcyna) - trójpeptyd zbudowany z reszt aminokwasowych kwasu glutaJMiBOR^O^ęySla.nylglicm (^z tych aminokwasów powstaje w wątrobie i innych tkankach i narządach). Występuje we wszystkich organizmach roślinnych i zwierzęcych, jest najbardziej rozpowszechnionym i najobfitszym tiolcm wewnątrzkomórkowym fskładnikiem zawierającym siarkę) występującym w komórkach ssaków oraz drobnoc/ąstcezkowym tripeplydcm budującym żywe