brzeg. Istnieje również niebezpieczeństwo, że ześłiźnie się
Środki wewnątrzmaciczne, które zakładane są, żeby r.ie dopuścić do zagnieżdżenia się zapłodnionego jaja (co ozna-cza, że przeszkadzają rozwinąć się już poczętej żywej istocie i dlatego wywołują swego rodzaju wczesne poronienie), są obcymi ciałami w bardzo wrażliwym organie. Mogą spowodować przewlekłe chroniczne zapalenie śluzówki macicy i nie wszystkie kobiety je tolerują. Środki te również powodują zwiększone krwawienie miesięczne. Oprócz tego istnieje niebezpieczeństwo, że taki środek można zgubić r.ie zauważywszy tego. Przez pewien czas uważano, że środki wewnątrzmaciczne zaspokoją potrzeby Trzeciego Świata, na przykład Indii. Jednak stosujące je Hinduski, które cierpią na ogó! na chroniczną anemię, traciły zbyt wiele krwi podczas menstruacji, co zagrażało ich zdrowiu.
Nawet sterylizacja kobiety nie daje absolutnej pewności. A poza tym w takim przypadku nie można wykluczyć powikłań pooperacyjnych. Po zabiegu wiele kobiet odczuwa wielkie obciążenie psychiczne. Oto typowa wypowiedź matki dwojga dzieci, kobiety trzydziestoparoletniej: „Rok temu urodziło się nasze drugie dziecko. Wkrótce potem podwiązano mi jajowody. Nie mogę się z tym pogodzić, straciłam wewnętrzny spokój. Nigdy bym nie uwierzyła, że będę odczuwać to jako wielki ciężar".
Wiele osób uważa, że podwiązanie nasieniowodu u mężczyzny rozwiąże wszelkie problemy płodności. Fakt, że w Stanach Zjednoczonych trzy miliony mężczyzn poddało się temu zabiegowi, jest widomym świadectwem jego popularności. Zabieg ten jest znacznie prostszy niż podwiązanie jajowodów u kobiety. Oto kilka faktów, które małżeństwa powinny wziąć pod uwagę, zastanawiając się nad tym:
Przede wszystkim zabieg tego rodzaju nie rozwiąże podstawowych problemów małżeńskich. Jeśli małżeństwo nie potrafi ze sobą rozmawiać i nie może się porozumieć, nie' rozwiąże to problemu braku wzajemnej więzi. Tylko mąż
odporny psychicznie jest w stanie znieść tę operację bez
szkody dla swojej osobowości.
Należy pamiętać, że w Stanach Zjednoczonych 6 do 10 procent mężczyzn z podwiązanymi nasieniowodami prosi o przywrócenie stanu pierwotnego z powodu rozwodu albo ponownego małżeństwa. A nie jest to zabieg prosty.
,.Nasze małżeństwo było przedtem dobre, ale teraz nie wiem wcale, czy mogę być pewna wierności mego męża" — powtarzały mi wielokrotnie żony wojskowych, którzy poddali się temu zabiegowi podczas pobytu w Wietnamie. Jestem takiego samego zdania , jak John i Nancy Bali w swojej nie opublikowanej pracy Conjupal Love and Conscious Parenlhood (Miłość małżeńska i świadome ojcostwo): „Zamiast eliminować swoją płodność małżeństwo powinno żyć z nią świadomie... Nie kwestionujemy motywów ani szczerości małżeństw, które zdecydowały się na takie środki. Niektóre z nich uważały, że nie ma dla nich innego wyjś-
A teraz parę słów o pigułce, która zawiera estrogen i progestageny. Są to syntetyczne hormony wyprodukowane w laboratorium i przypominające naturalne hormony wydzielone przez jajnik w czasie cyklu. Odpowiednia ich dawka nie dopuszcza do wydalenia jaja, imitując w ten sposób ciążę. Wiadomo, jak wielkie znaczenie dla całego organizmu kobiecego ma owulacja, nie należy się więc dziwić ujemnym wpływom, jakie pigułka wywołuje w psychice kobiet, które skarżą się nie tylko na zaburzenia żołądkowe, wymioty, bóle głowy, ale również na oziębłość, depresję i zde-
Gdy próbuje się ograniczyć te niepożądane uboczne skutki, zmieniając skład pigułki, równocześnie zmniejsza się niezawodność. Jeszcze jednym czynnikiem, który ogranicza skuteczność tego środka, jest po prostu to, że kobiety zapominają go zażywać.. Wystarczy nie wziąć jej przez kilka dni, żeby nastąpiło jajeczkowanie i ewentualnie doszło do poczęcia. Przy nieregularnym zażywaniu pigułki miesiącz-
09