dsc02083

funkcji może nabierać cech korzenia względnie pędu. U buraka cukrowego hypokotyl zostaje wciągnięty do gleby i wykazuje cechy morfologiczne i anatomiczne charakterystyczne dla korzenia (Rauch 1950).

rByrak jako roślina dwuletnia w pierwszym roku wegetacji tworzy zgrubiały kprzeńj^saSsjną na“mm rozetę liściową. W drugim roku z pączka wierzchołkowego rozwija jńę .pęd kwiatowy, roślina wchodzi w. fazę gćneratywną i wydaje nasiona (Artschwager 1927).

Korzeń. W pierwszym roku wegetacji burak tworzy zgrubiały korzeń spichrzowy, który stanowi połączenie korzenia i hypokotylu. W wyrośniętym korzeniu granica między hypokotylem i korzeniem znajduje się w tym miejscu, w którym zaczynają wyrastać dwa rzędy korzeni bocznych (Artschwager 1926, Tabenckij 1968).

Buraki plenne, normalne i wysoko cukrowe mają w zależności od odmiany korzeń zwężony silniej lub słabiej, przechodzący w tzw. ogon, który może zagłębiać się w glebie do 2 m. Ta część korzenia głównego, jak i korzenie boczne dużą do pobierania wody wraz z solami, a pozostała część korzenia głównego jest organem spichrzowym.

W wyrośniętym korzeniu buraka cukrowego rozróżniamy główkę, szyjkę i korzeń właściwy. Główka zostaje wytworzona przez nadliścienio-wą część łodygi, czyli epikotyl, szyjka przez hypokotyl, a korzeń właściwy przez korzonek zarodkowy.

Znaczna plastyczność gatunku Beta vulgaris ujawnia się w dużej różnorodności cech morfologicznych i anatomicznych, szczególnie korzenia. Spotykamy tu przejścia od rozwidlonych korzeni (grubości ołówka) gatunków dzikich poprzez kuliste, walcowate, palowe buraków pastewnych do spiczasto stożkowatych typów buraka cukrowego. Również w obrębie buraków cukrowych istnieją różnice w budowie korzenia. Korzenie buraków wysoko cukrowych mają słabo rozwiniętą główkę i szyjkę, struktura jest bardziej zbita, tkanki ich są również nieco silniej zdrewniałe od innych typów (Artschwager 1952).

Korzeń buraka plennego jest silniej rozwinięty i cięższy niż buraków wysoko cukrowych. Jego budowa wewnętrzna jest luźniejsza, a zdrewnienie pod koniec wegetacji występuje rzadziej. Korzenie typu normalnego mają natomiast kształt i budowę pośrednią między wysoko cukrowymi i plennymi. W rozwoju i budowie korzeni buraka cukrowego wyróżniamy tak zwaną budowę pierwotną i wtórną korzenia.

Budowa pierwotna. Burak ma system korzeniowy złożony z korzenia głównego i jego rozgałęzień, czyli korzeni bocznych. Wierzchołek korzenia pokryty jest czapeczką, utwór ochronny merystemu znajdującego się bezpośrednio pod czapeczką. Czapeczka ułatwia korzeniowi wnikanie w głąb gleby. Sama czapeczka utworzona jest z żywych komórek paren-chymatycznych. W pewnej odległości od wierzchołka korzenia znajduje

25