DSCN8891

4.3. Przykłady zadań badających pamięć

Proponuję przeprowadzenie na sobie lub znajomych prostego eksperymentu psychologicznego, w którym będzie chodziło o sprawdzenie, jak dużo materiału jakiegoś określonego rodzaju człowiek potrafi bezbłędnie odtworzyć po jednorazowej ekspozycji. Materiałem może być lista słów, zgłosek, obrazków itp. Można je prezentować wzrokowo na planszy lub ekranie, można także słuchowo czytając lub odtwarzając nagranie z taśmy magnetofonowej. W naszym przypadku proponuję listę cyfr. Proszę powtórzyć je w tej samej kolejności po jednokrotnym ich przeczytaniu lub usłyszeniu, gdy ktoś inny będzie je czytał. Zaczynamy od szeregów krótkich i stopniowo o jedną cyfrę je wydłużamy, aż osoba badana nie będzie w stanie odtworzyć już szeregu. Każdy szereg tej samej osobie daje się tylko jeden raz. Poniżej przedstawiam przykłady takich szeregów:

9 7 2

1	4	0	6
3	9	4	1	8
0	6	7	2	0	8
3	5	1	6	9	7	2
5	8	3	9	1	2	9	4
7	8	5	5	1	5	0	6	9
2	1	6	4	0	8	9	5	7	3
3	8	2	9	0	7	3	5	1	2	6
5	3	7	2	5	6	4	1	9	0	5	7
8	7	9	0	3	2	6	1	4	2	2	8

Wynikiem eksperymentu jest liczba cyfr w najdłuższym, poprawnie odtworzonym przez badanego szeregu. Aby wykluczyć wpływ przypadku, najlepiej eksponować więcej niż jeden szereg tej samej długości i nie kończyć badania już po pierwszym błędzie.

Jeżeli odtworzyłeś szereg 7 cyfr, uzyskałeś wynik przeciętny. Liczne badania eksperymentalne wykazały, że po jednokrotnej ekspozycji zwykle jesteśmy w stanie zapamiętać od 5 do 9 elementów nie powiązanych ze sobą. Gdy słowa układają się w zdania, a cyfry w sensowną dla badanego liczbę (np. data jego urodzin czy cenę samochodu, który chce kupić), oczywiście elementów tych zapamiętamy więcej. I tutaj musi uderzyć ogromna rozbieżność między gigantyczną pojemnością ludzkiej pamięci i praktycznie niewielką zdolnością do zapamiętywania w trakcie uczenia się. Aby zrozumieć to zjawisko, konieczne jest omówienie zagadnienia faz zapamiętywania. Podjął je już w 1890 roku W. James, rozróżniąjąc pamięć pierwotną (przemijającą) i wtórną (trwałą). Również D. Hebb w 1949 roku, wy-