elementy kompozycji fotograficznej

ci, którzy stosują metodą wkopiowywania obłoków. Sposobem tyra można zdjęciu bezchmurnemu nadać w zależności od charakteru obłoków nastrój pogodny lub ponury.

Pod płaszczyzną nieba mamy przestrzeń ziemi z jej niezmierzonym bogactwem treści. W zależności od ukształtowania powierzchni ziemi mamy krajobraz płaski, pagórkowaty iub górski.

Góry — to widowisko wielkich form. Ale góry są zbyt wielkie, aby Je można było ogarnąć z bliska i zbyt dalekie, aby udało sią na zdjąciu uzyskać ich wielkość. Wskutek tego większość fotografów zadowala się fotografowaniem fragmentów gór. dolinki, skały, upłazu.

Żaden krajobraz nie jest tak zmienny, jak krajobraz gór. Pogoda zmienia scenerię górską szybciej, niż najlepszy mechanik nowoczesnego teatru. Ten sam fragment, widziany w dzień słoneczny czy pochmurny, o świcie czy po południu, we mgle, przedstawia się inaczej. A cóż dopiero mówić o przeobrażeniu gór, gdy śnieg je pokryje. To są inne góry niż tamte — latem.

Specjalną rolę w krajobrazie górskim odgrywają chmury. Nie są one „resztką" krajobrazu, wypełniającą pustą przestrzeń nieba, nie są dodatkiem wprowadzonym w obraz po to, aby urozmaicić te jego partie, które w inny sposób nic mogą być ożywione. Chmury są częścią składową krajobrazu górskiego.

Góry dają fotografowi możność uzyskania na obrazie olbrzymiej różnorodności tonalnej — od jaskrawej bieli śniegów do ponurej czerni

rozpadlin czy losów górskich; od skrajnego kontrastu 2imq do koronkowej miękkości kontrastów l subtelności tonów w dzień lekko mglisty.

Kto pragnie być fotografem górskim musi zrozumieć jedno: jego obraz gór może być prawdziwy, przekonywający, wiemy tylko wtedy, gdy wprowadzony do niego zostat element słusznej proporcji. Wybór tej proporcji musi być bardzo staranny; jeżeli postacie ludzkie będą za duże, nie podkreślą wielkości gór, gdy zaś będą za małe, nie będą dostrzegalne. Wielkości gór nie będzie z czym porównać.

Proporcje te nie muszą zresztą wynikać z porównania gór z człowiekiem. Rolę tę spełni każdy przedmiot, którego wielkość jest znana widzowi, np szałas górski, owce itp.

Drugim, ważnym elementem krajobrazu jest woda — od wielkich przestrzeni morza do rzek, jezior, czy nawet kałuż. Ukształtowanie powierzchni wody wpływa na najróżniejszy charakter odblasków, W wodzie przeglądają się brzegi rzeki czy jeziora i chmury, dając fantastyczne, odwrócone obrazy rzeczywistego świata. Blaski słoneczne układają się na grzbietach fal, lub łamiąc się w zmarszczkach jezior tworzą na nich świetliste gościńce. W gładkiej, spokojnej wodzie odbijają się obłoki prześwietlone promieniami.

Woda — to światło. Jest nim niezależnie od tego, czy jest tematem głównym, czy podrzędnym.

Mimo najrozmaitszych typów oświetleń, możliwych i stosowanych P^rzy fotografowaniu wody, zwracamy na nią uwagę wówczas, gdy od-*ja się w niej źródło światła (słońce, latarnia), to Jest przy oświetleniu

33