*
Przedmiot w planie bliskim posiada wielkość większą od połowy odpowiadającego mu wymiaru pola obrazu, np. człowiek znajdzie się w planie bliskim, gdy wysokość jego jest większa niż połowa wysokości obrazu. Plan daleki zawiera przedmioty, których charakterystyczno szczegóły są mało widoczne, np. las na horyzoncie. Inne plany, zawarte pomiędzy wyżej opisanymi, nazywamy planami średnimi.
Jak mówiliśmy poprzednio obraz zawiera w sobie elementy o różnej ważności emocjonalnej. Oprócz tych elementów istnieje tło, wypełniające pozostałe miejsca obrazu. Element tła nie powinien być lekceważony. Jego kształt musi być równie celowy, jak kształt innych elementów.
Oprócz wielkości drugim elementem pola obrazu jest stosunek jego boków (a: b). Przy rozmiarze kwadratowym stosunek ten wynosi 1 :1. Standartowe rozmiary fotograficzne mają różne stosunki boków; od 1 :1.2 do 1 : 1,7*).
52
«) PonltiM tabelka podaje stotunkt (a i b) rotmtarów (c)
« |
b |
c |
1:1.2 |
- 5:6 |
50X60 cm |
1:135 |
- 4:5 |
24 X30 -40X 50 .. |
1:1.33 |
- 3:4 |
24 X32 mm 3X4 cm 4.5X6 .. |
Stosunki boków obrazu mogą byó różne. Starożytni znaleźli stosunek „złotego działu", wyrażający się równaniem:
a + b b
b a
gdzie a + b Jest całością odcinka, zaś a i b jego częściami, po podzieleniu go systemem złotego działu. Wynosi to w przybliżeniu praktycznym 1 : 1.6.
Widzimy więc, że najbliższy temu stosunkowi jest rozmiar 5X8 cm.
a b c
9 X 12 cm
1 : 138 |
5: 7 |
18X24 ., 30 X 40 .. 63 X 9 .. | |
1 : 1,46 |
.. |
9: 13 |
12 X 163.. 63 X 93 .. |
1:13 |
- |
2: 3 |
24 X 36 mm |
1:135 |
9: 14 |
6X9 cm 10X15 „ 9X 14 _ | |
1:1.6 |
— |
5: 8 |
6X93 |
1:132 |
8:13 |
5X8 .. 4X63 - | |
1:1.7 |
— |
13:22 |
63X11 „ |
Z U beli widzimy. Ic rozmiary papiorów ustalone ■ zostały przypadkowo oraz le w miarą wzrostu rozmiaru zbliża siq oo do kwadratu.
Formaty „kodakowikia \ dziś prawlo wcale nie używano >(6X9.5. 6.5X11, 5X8. 4X6,5) M najbardziej wydłużone. Widzimy również, żc standartowe najpopularniejsze rozmiary negatywów (24X36, 6X9) ni* pokrywają alg w stosunkach z rozmiarami papierów ,'otograllcznych, azczególnlc większych rozmiarów.
53