elementy kompozycji fotograficznej

Obraz tworzony przez artystę, przedstawiający nawet Jeden Jedyny przedmiot, składa się z szeregu elementów. Jeśli na obrazie umieścimy np. Jasne koło na ciemnym tle, będziemy już mieli do czynienia z dwoma elementami: z kołem i z tłem. Koło to moglibyśmy umieścić w środku pola obrazu lub z boku.

Zazwyczaj jednak mamy do czynienia z dużą ilością elementów obrazu.

Kompozycja ma między innymi za zadanie powiązać wszystkie elementy obrazu w ten sposób, aby tworzyły one logiczną i artystyczną całość.

Tak jak z cegieł, cementu, szkła, metalu budowniczy tworzy całość budowli, artysta plastyk z elementów kompozycji tworzy obraz. Dział ten nie Jest zatem właściwą wiedzą o komponowaniu obrazu, lecz o elementach kompozycji.

Fotograf, tworząc obraz musi korzystać z konkretnych przedmiotów. Obrazy tych przedmiotów umieszcza na zdjęciu. Sposobów tego „umieszczenia" może być bardzo dużo, wiele z nich daje obraz poprawny, lecz są również układy, dające obraz wadliwy. Mamy możność fotografowania wielkiej ilości tematów. Każdy temat składa się z szeregu przedmiotów. Każdy przedmiot, wyrażony obrazem, może mleć niezliczoną ilość form. Weźmy na przykład twarz, jako jeden z szeregu dostępnych nam tematów. Na twarz składa się wiele poszczególnych elementów — nos, oczy. usta, włosy itd. Twarz możemy widzieć wprost, profilem, z góry, czy z dołu. Oświetlenie twarzy może być płaskie lub kontrastowe. Możemy patrzeć na twarz z bliska, względnie z daleka. W zależności od różnych ewentualności obraz twarzy będzie się całkowicie zmieniał. Dzieje się tak dlatego, że obraz twarzy jest zależny od położenia aparatu. który w chwili dokonywania zdjęcia jest dla niej układem odniesienia.

Wielkie bogactwo form i tematów zmusza nas przy fotografowaniu do wyboru tak form, jak i tematu. Nie jesteśmy w stanie umieścić na raz na naszym obrazie wszystkiego, co nas otacza, nawet jeżeli przyjmiemy dla naszego aparatu ściśle określony punkt widzenia. Skierowujemy nasz wzrok na wybrany przez nos temat, na wycinek otaczającej nas rzeczywistości. Po prostu: wybieramy temat obrazu. Gdybyśmy nie dokonali tego wyboru, gdybyśmy starali się na obrazie naszym zmieścić zbyt wiele tematów, obraz nie byłby dziełem sztuki, a jedynie lamusem kształtów.

Obraz artystyczny musi być czytelny i konkretny, przy czym konkretność stanowi o czytelności. Konkretność obrazu wynika z wyboru jego tematu głównego. Temat główny decyduje o treści obrazu, o jego sensie, o jego celowości. Wyborem tematu głównego artysta deklaruje swój do niego stosunek. Tematem głównym jest przedmiot lub zespół przedmiotów, zawierających treść, którą artysta postanowił wyrazić w obrazie. Temat główny powinien być w obrazie pokazany w ten sposób, aby odbiorca dzieła bez trudu wiedział, co chciał artysta pokazać; temat główny powinien odrazu przyciągać wzrok. Wybór tematu głównego — przedstawionego w odpowiedniej formie decyduje o treści obrazu.

Wiemy jednakże, że nie jesteśmy w stanic stworzyć obrazu jedno-clementowcgo. Oprócz tematu głównego w obrazie muszą być pozostałe elementy, które będziemy nazywać elementami uzupełniającymi. Będzie ⁿⁱ°' ^l*° ¹ jak np. w przytoczonym wyżej przykładzie twarzy, ubranie,

43