elementy kompozycji fotograficznej'

Nie koniec na tym. Jeżeli większe odcinki (AE i AG oraz FB i HD) jeszcze raz podzielimy złotym działem, otrzymamy punkty M, N, O i P,

Ił

z których wystawione prostopadłe podzielą dalej poprzedni układ, dając 25 pól, przy czym AM =■ EF =• NB,

AO = GH = PG oraz ME -

- FN l OG = HP. W przybliżeniu otrzymamy przy AB «*> 100,

AM = EF •» NB = 24, ME - FN =

= 14, oraz AE = MF = EN - FB =

o c

Dalszy podział pola obrazu wg konstrukcji B (wyjaśnienie w tekście)

- 38, AF = EB = 62.

Są to dla nas rozważania marginesowe, gdyż zasady kompozycji pla-stycznej nie wymagają tak dokładnego rozliczenia. Dla naszych celów najczęściej wystarczy podział pola obrazu na 9 lub 25 pól równych sobie.

Z podziału pola obrazu korzystamy, znajdując na nim tą drogą tzw.

punkty dysponowane — mocne. Punktami mocnymi nazywamy takie punkty, dookoła których leżą pola o specjalnej właściwości. Jeżeli na takim polu umieścimy obraz jakiegokolwiek przedmiotu, będzie on przyciągał wzrok oglądającego.

Punkty iaocr.o leżą na przekątnych obrazu, z wyjątkiem Jeno irodka

podziale na 9 pól cztery punkty wynikające z konstrukcji B. Razem punktów mocnych na polu obrazu

Punkty mocne znajdujemy na przecięciach prostych, łączących złote działy boków obrazu. Będą to prz>' wynikające z konstrukcji A i cztery

jest 8. Zwrócić należy uwagę na fakt, że wszystkie punkty mocne leżą na przekątnych obrazu, natomiast w środku obrazu punktu mocnego nie ma, mimo że leży on również na przekątnej.

Należy pamiętać o tym, że nie powinniśmy komponować obrazu tak, aby wypełnione były wszystkie Jego punkty mocne, gdyż otrzymamy wtedy w sumie kompozycję centralną, układ stosunkowo rzadko spotykany w fotografii artystycznej. Praktyka wykazuje, że w pracy artysty fotografa wskazane jest stosowanie układu asymetrii. Umieszczenie przedmiotu w samym środku obrazu, symetrycznie do jego brzegów-podkreśla, że przedmiot ten jest głównym tematem obrazu. Ale gdy przedmiot ten zajmie prawie całą powierzchnię obrazu, będzie jednoznaczny z tematem głównym. Rzadko da to wrażenie estetyczne. Patrząc na obraz czy to malarski, czy fotograficzny, Jesteśmy przyzwyczajeni widzieć rozmaitość kształtów, symetria natomiast zmniejsza tę rozmaitość. Jeśli zobaczymy na fotogramie, np. krowę, umieszczoną dokładnie w środku obrazu, oczywiście stojącą bokiem, natychmiast zorientujemy się. że zdjęcie to przedstawia okaz jakiejś rasy: jeśli zdjęcie będzie ponadto bardzo ostre i kontrastowe, dostrzeżemy na nim wiole szczegółów, charakteryzujących tę rasę. Będzie to zdjęcie o charakterze dokumentu. Tło będzie tu dla nas prawic obojętne, niezależnie od tego, czy będzie jednostajne, czy urozmaicone.

Gdy jednak zobaczymy zdjęcie, przedstawiające tę samą krowę niezupełnie w środku obrazu, np. w punkcie mocnym — ponadto pokazane będzie jej otoczenie — łąka czy droga, jeśli podkreślony będzie nastrój, np. słoneczna droga, lub mglista łąka, gdy zdjęcie będzie podkreślało ruch obiektu, gdy zamiast suchego dokumentu ujrzymy obraz pokazujący życie przedmiotu fotografowanego, fotogram może być dziełem sztuki.