elementy kompozycji fotograficznej4

Mówiliśmy poprzednio o tym, że tematu głównego nie należy zasad* niczo umieszczać w samym środku obrazu. Nie znaczy to Jednak bynajmniej, że przesunięcie głównego tematu do boku pola obrazu da nam tym samym prawidłowy kompozycję.

W wielu wypadkach, a szczególnie w krajobrazie — taka bezmyślnie zastosowano asymetria spowoduje jedynie powstanie wrażenia niepokoju. Obraz stanie się nie zrównoważony.

Równowaga plastyczna przypomina nieco równowagę fizyczny, jednakże różni się od niej zasadniczo. Podczas gdy zagadnienie równo' fizycznej jest pojęciem ścisłym i wymiernym, równowaga plastyt lub jej brak. daje się stwierdzić jedynie subiektywnie, wrożeniowo.

Zasadę równowagi fizycznej wyrażamy równaniem iloczynów sił przez ramię:

Firj - F*r*

gdzie FiF* — siły, przełożone do ramion Tir*. Im krótsze ramię, tym większa siła je równoważy.

Równowaga plastyczna nie ma wyrazu matematycznego, jednakże istnieje duże jej podobieństwo z równowagą fizyczną. Dla zrozumie?*: zagadnienia wprowadzić musimy pojęcie „ciężkości" (zamiast wagi). Jest to pojęcie niewymierne, wrażeniowe.

Mówiąc o równowadze, musimy zastanowić się nad istotą „ciężkości** poszczególnych elementów obrazu. Na tę „ciężkość" wpływa szereg czynników, a więc: wielkość plamy, wartość tonalna (stopień zaciemnienia) plamy, kontrast pomiędzy plamą a jej tłem, ostrość plamy i wreszcie wartość emocjonalna przedmiotu, który ta plama przedstawia.

Wyobraźmy sobie powierzchnię obrazu opartą na ostrzu igły- ^RoZ‘ mieszczając na niej elementy obrazu. ..obciążamy" ją niejako. Powlerz-chnia „obciążona" w ten sposób np. w punkcie A jak gdyby przechyli sie- Powtarzam, że traktujemy to zjawisko wrażeniowo, psychologicznie, a nic fizycznie. Ciężar fizyczny obrazu fotograficznego jest tak znikomy. że nie spowoduje dostrzegalnego pochylenia. Gdyby jednakie takie pochylenie nastąpiło, moglibyśmy przywrócić powierzchni obrazu

„Obciążono" polo obroru troci równowagą

Poprzednie położenie, umieszczając na niej jakikolwiek element obrazu ftdco przeciwwagę, np. B. Ciężkość elementu B jest mniejsza od ciężkości elementu A, jednakże odległość od punktu podparcia rs jest większa od odległości r_A. W przybliżeniu możemy to wyrazić równaniem A • r_A - B • r₀

* więc równaniem, wyrażającym równowagę fizyczną, z tym, że gdy

71