się tak dlatego, że istnieje pojęcie głównego punktu zainteresowania, który powstaje nie tylko dzięki układowi formalnemu, ale i dzięki nastawieniu się oglądającego w stosunku do tematu.
•. Obok cech formalnych, plama posiada Jeszcze cechy emocjonalne, tzn.
I że przedmiot wyrażony za pomocą mniejszej plamy może być dla oglądającego bardziej interesujący od przedmiotu wyrażonego przez większą plamę, niezależnie od umieszczenia jej na polu obrazu. Obraz człowieka bardziej zwróci uwagę oglądającego niż tej samej wielkości obraz krzaka. Należy zatem obok strony plastycznej, formalnej, baczną uwagę zwrócić na temat i jego poszczególne elementy.
Tak Jak forma nie może istnieć z całkowitym pominięciem treści, tak i treść bez formy Jest pojęciem niemożliwym, absurdalnym. Dzieje się tak dlatego, że pojęcie treści nie może Istnieć w oderwaniu od materii (tematu), ta zaś musi mleć konkretny, realny kształt. Co pewien czas w fotografii artystycznej pojawia się skłonność do robienia fotogramów abstrakcyjnych, nie posiadających czytelnej treści. Autor niniejszej pracy uważa, że abstrakcja nie powinna operować fotografią jako narzędziem, z tego też powodu nie będzie omawiał związanych z nią zagadnień.
tr. Jeżeli patrzymy na szereg drzew, rosnących obok drogi, spostrzegamy, że wielkość ich pozornie maleje w miarę oddalenia. Zmniejsza się również pozorna odległość pomiędzy drzewami.
Wynika to z oczywistych praw perspektywy. Pozorne odległości pomiędzy słupami maleją według prawa stałych stosunków, tzn. że pierwszy odstęp tok się ma do drugiego, Jak drugi do tizeclego, Jak trzeci do czwartego itd., co można wyrazić wzorem
Podobnie dzieje się z wielkością pozorną drzew.
Jeżeli przyjrzymy się pędowi jakiejkolwiek rośliny motylkowatej, np. fasoli, zobaczymy, że odstępy pomiędzy następującymi po sobie liśćmi podlegają temu samemu prawu, z tym, że stosunek wzrasta wg proporcji złotego działu, czyli
Omawiając podział pola obrazu spotkaliśmy się z przykładem zasady stałych stosunków. Zasada ta, stosowana przy rozmieszczeniu poszczególnych elementów na polu obrazu, daje doskonale wyniki 1 bywa w plastyce bardzo często stosowana. Tworzy ona harmonię obrazu, opartą na współzależnościach geometrycznych.
Obraz budujemy na zasadzie stałych stosunków, dzieląc odległości lub wymiary poszczególnych elementów wzdłuż linii prostych pionowych, poziomych, lub skośnych, rzadziej wzdłuż krzywej, np. odcinka paraboli. Podział może powstać skutkiem właściwości fotografowanego przedmiotu, skutkiem perspektywy, względnie, 1 to najczęściej, dzięki inwencji artysty.
Stosunek postępu może być rozmaity, jednakże zasadniczo mieści się w granicach od 1:1 do 1 :2 i rzadko tę granicę przekracza. Najczęściej używamy stosunku od 1:1.4 do 1 :1,6.
Specjalnym wypadkiem jest stosunek 1:1. W perspektywie, posłu-gując się przykładem slupów telegraficznych, występuje on wówczas, gdy patrzymy na nie pod kątem prostym do ich linii. Wówczas odle-
63