5323883551

termicznemu niż homopolimer. Dzieje się tak, dlatego, że reakcja termiczna rozkładu makrocząsteczki kopolimeru zostaje

przerwana w miejscu wbudowania C—C pochodzącego z ugrupowania acetalu cyklicznego. W homopolimerze ta reakcja zachodzi natomiast aż do całkowitego rozpadu łańcucha związku wielkocząsteczkowego.

Właściwości chemiczne tworzyw acetalowych są szczególnie korzystne w odniesieniu do agresywnego działania rozpuszczalników organicznych i płynnych paliw. Kwasy, zasady oraz związki nieutleniające atakują wszystkie poliacetale w stopniu tym wyższym im bardziej są stężone. Odporność chemiczna kopolimeru jest lepsza niż homopolimeru z tych samych powodów, co wytrzymałość cieplna. Woda o temperaturze do 80°C nie wywołuje w kopolimerze acetałowym praktycznie żadnych zmian. Bardzo wyraźne jest natomiast szkodliwe działanie promieniowania nadfioletowego na poliacetale. Dopiero użycie stabilizatorów i odpowiednich pigmentów w kolorze czarnym umożliwiło zastosowanie tych tworzyw na wyroby narażone bezpośrednio na wpływy atmosferyczne. Poważną wada poliacetali jest ich łatwopalność. Przetwórstwo tworzyw acetalowych nie stwarza większych trudności, o ile jest prowadzone zgodnie z zaleceniami technologicznymi. Podstawowa metoda ich formowania jest wtrysk. Optymalna temperatura przetwórstwa wtryskowego tworzyw aeetalowych wynosi 190—210°C. Mniejsze ilości poliacetali przetwarza się metoda wytłaczania. Podczas przetwórstwa należy uważać, aby nie przegrzać tworzywa powyżej temp.240°C, gdyż w tych warunkach następuje termiczny rozkład poliacetali z wydzieleniem gazowego formaldehydu.

Zastosowanie tworzyw acetalowych jest w wielu przypadkach podobnie jak poliamidów. Minimalna chłonność wody powoduje jednak, ze kształtki z poliacetali cechuje większa stabilność wymiarów. Z tworzyw acetalowych wykonuje się wyroby, od których wymagane są dobre właściwości mechaniczne w szerokim zakresie temperatury, stabilność wymiarów, korzystne właściwości ślizgowe oraz niewraźliwość na wilgoć i substancje organiczne. Przykładami takich wyrobów są elementy aparatury precyzyjnej i elektrycznej(kolka zębate, łożyska ślizgowe, części złączne, przełączniki, przekaźniki), korpusy pomp wodnych, armatura wodociągowa, części maszyn biurowych i sprzętu gospodarstwa domowego, śruby, zamki drzwiowe, cienkościenne pojemniki do aerozoli, części gaźników i pomp paliw w samochodach. W Polsce kopolimer acetalowy jest produkowany w Zakładach Azotowych w Tarnowie pod nazwa handlowa TARNOFORM. Z importowanych poliacetali stosuje się w przemyśle krajowym kopolimer

0    nazwie Delrin i Tenac oraz kopolimer acetalowy o nazwach handlowych Hostaform C, Kematol,

Ultraform.

POLIWĘGLANY

Poliwęglany są liniowymi poliestrami kwasu węglowego z difenolami. Można je otrzymywać przez polikondensacje difenoli z fosgenem lub przez wymianę estrowa difenoli z węglanem difenylowym. Terminem ,,poliwęglan\"(PC) określa się zwyczajowo tworzywo otrzymywane z dianu i fosgenu.

Jedna z metod jego otrzymywania jest polikondensacja reagentów w obecności akceptora chlorowodoru stanowiącego produkt uboczny reakcji:

CH3

nHO — rys — C — rys — OH + nCl - C - CI CH3 0

Bis(p-hydroksyfenylo)propan fosgen (dan, bisfenol A)

CH3

1

H I-O- rys_C_rys----O — C ~]n —Cl +2(n-l)HCl

III CH3 0

Poliwęglan