elementy kompozycji fotograficznej

Kontrast subiektywny, odczuwalny psychologicznie, zależny jest od odległości, dzielącej najjaśniejsze i najciemniejsze miejsca

«...

S.J

!n

Koottuit jest prawie ntetaldny od Jatnołci obrazu czy przedmiotu Mierzymy go różnicą pomiędzy najjaśniejszym i najciemniejszym miejscem obrazu. W wypadku A mamy do czynienia z dużym kontrastem (K). W wypadku B 1 C mimo różnego zaciemnienia obrazu (So) kontrast J«t taki sam. Ponieważ Jednak nasze wrażania przcblogoją w postępie logarytmicznym. kontrast w wypadku C będzie większy nli w wypadku B. Pomijając tę regularność, obrazy ciemne robią wrażenie bardziej kontrastowe niż Jaśce

obrazu, i od Ilości tonów pośrednich między tonami najjaśniejszymi i najciemniejszymi.

Na rysunku A tony graniczne sąsiadują ze sobą. Otrzymujemy wrażenie dużego kontrastu. Na rysunku B — tony graniczne przedzielone są półtonem, oddalone od siebie. Wrażenie kontrastu jest mniejsze. Na rysunku C tony graniczne są w tej samej odległości od siebie, co na rysunku B, ale zamiast równomiernej płaszczyzny szarej mamy tu skalę półtonów. Wrażenie kontrastu jest najmniejsze.

Ponieważ skała tonalna obrazu fotograficznego jest bardzo mała i nie przekracza granic stosunku 1 :30. wynikają nowe przeszkody w oddaniu

kontrastów, które pokonujemy z trudem, stosując swojego rodzaju kompromis: rezygnujemy z półtonów najjaśniejszych lub najciemniejszych, o w technikach tonorozdziclczych — z tonów pośrednich.

Następną z kolei cechą przedmiotu jest jego wielkość. Nie mówimy tu o wielkości bezwzględnej, mierzonej długością, lecz o takiej, jaką widzimy, czyli o wielkości kątowej. Przedmiot duży. oglądany z daleka, wydaje się mniejszy niż przedmiot mały, widziany z bliska.

Jest to zjawisko znane z zasad perspektywy. Wielkość kątowa przedmiotu tworzy wielkość bezwzględną obrazu tego przedmiotu.

Wielkość przedmiotu — siła Jego oddziaływania w obrazie jest jed- lim nym z elementów kompozycji. Należy zawsze pamiętać o konieczności * zachowania proporcji w obrazie. Dobór złej wielkości kątowej przedmiotu w fotografii górskiej sprawi, że łańcuchy gór sfotografowane w panoramicznym ujęciu obrazu wydadzą się niewspółmiernie małe w zestawieniu z otoczeniem.

Fotografa winien również interesować stopień zróżnicowania i rozdrobnienia elementów obiektu, który fotografuje. Np. czyste niebo jest plamą równomierną, jednolitą. To samo niebo pokryte siatką obłoczków Jest nadal. Jeśli chodzi o temat, Jednym motywem, ale motywem bardziej urozmaiconym. Tłum ludzi w obrazie traktujemy jako pojedyńczy element, ale jego zróżnicowanie jest wielkie. Fotografując trzeba pamiętać, aby zróżnicowanie, o którym mowa, nie rozbijało jedności obrazu, nie wywoływało wrażenia chaosu.

Ruch przedmiotu możemy na obrazie podkreślić, lub przeciwnie, możemy osłabić jego wrażenie. Przed zdjęciem należy się zastanowić, czy musimy je zrobić na migawkę, czy też możemy — „na czas”.

Jeśli dojdziemy do wniosku, że użycie migawki jest konieczne, należy

13