elementy kompozycji fotograficznejQ

my. Metoda ta jest może trudna ale daje dodatnie wyniki. W czasie ustalania wycinka z łatwością doprowadzamy do porządku takie elementy kompozycji, jak: proporcje ramki, ustalenie punktów mocnych na Uniach złotego działu, uregulowanie asymetrii układu, sprecyzowanie układu skośnego i doprowadzenie do porządku innych elementów kompozycji obrazu, zależnych bezpośrednio od jego ramki. Zastosowanie wycinka uratowało niejeden obraz.

Drugim zagadnieniem, interesującym artystą fotografa w czasie powiększania jest możliwość regulacji wartości tonalnych obrazu. Zasadniczo wpływamy w tym czasie na dwie jego tonalne cechy: „krycie", czyli demność, oraz kontrast, czyli rozpiętość tonalną. Wiadomo, że krycie osiągamy na powiększeniu za pomocą dozowania naświetlania, zaś kontrast — za pomocą doboru gradacji papieru, W pewnych granicach na kontrast i barwę obrazu wpływamy czasem wywoływania, a rzadziej doborem wywoływacza, jego rozdeńczcnicm i temperaturą. Są to jednak zagadnienia ściśle techniczne, wszystkie te sposoby powinny być zastosowane rozsądnie i celowo.

Oczywścic przyjmujemy, że powiększenie musi być wykonane technicznie bez zarzutu. Praca niniejsza jednakże nic porusza spraw technicznych, dostatecznie opisanych w innych książkach, traktujących o fotografii, dlatego nie będziemy omawiali tej strony zagadnienia.

Wykonanie pozytywu fotograficznego nic daje jeszcze gotowego obrazu.

Fotogram „wykańczamy” w zależności od tego, jak będzie oglądany: w albumie, „z ręki" czy „na ścianie". Obraz można powiesić w pomieszczeniu mieszkalnym, świetlicy, czy na wystawie fotograficznej. Od tego. jak fotogram będzie oglądany, zależy jego wielkość oraz sposób jego podania.

Zdjęcia artystyczne, jeśli je umieszczamy w albumie, nie powinny być mniejsze niż 9 X 12 cm i nie większe niż 18 X 24 cm. rzadko 24 X 30 cm. Najłatwiej jest wykonać album ze zdjęciami 13 X 18 cm. Naklejamy je na karton pojedyńczo i jednostronnie. Zaleca się karton matowy, biały lub jasnokremowy. Podklejki (tinty) nic są obecnie „modne". Można w niektórych wypadkach stosować w albumach papier szary, lub chłodno-brązowy. Jeśli chcemy wykonać napisy pod zdjęciami. powinny być one drukowane albo wykonane starannie pismem technicznym. Napisy należy umieszczać w dolnym rogu. Jeśli kolejność zdjęć nie jest ustalona tematami, należy jedną z najładniejszych prac umieścić na pierwszej stronie, a począwszy od drugiej'do końca powinny one mieć wartość artystyczną wzrastającą, nigdy odwrotnie.

Umieszczając fotogramy obok siebie, lub na stronie „rozkładowej", musimy je skomponować wzajemnie tak pod względem tematycznym, jak i formalnym.

Przeznaczony do oglądania bezpośredniego, pojedyńczo, fotogram nie powinien być za duży. Może on być pokazywany bez kartonu, lub naklejony. Wielkość obrazu nie naklejonego lub kartonu, na którym jest on naklejony, nie powinna przekraczać rozmiaru 30 X 40 — 40 X 50 cm.

Najtrudniejsza 1 może najważniejsza jest ekspozycja „na ścianie". Rozmiar wiszącego fotogramu pozornie zmniejsza się dla oka i dlatego fotogramy mniejsze niż 13 X 18 cm {na kartonach) nie powinny być "•ieszane na ścianie.

105