elementy kompozycji fotograficznej2

Układy'symetryczne nadają obrazowi charakter statyczny. Dotyczy to szczególnie symetrii osi pionowej. Dlatego, tworząc obraz, mający charakter statyczny, poważny, monumentalny, z powodzeniem możemy komponować symetrycznie.

Decydując się na kompozycją symetryczną musimy jednak pamiętać, że z wyjątkiem portretu, należy raczej operować motywami bogatymi formalnie. Jednakże zdarzają się motywy stosunkowo proste, które mogą być ujmowane symetrycznie.

Kompozycja skośna, zwana niejednokrotnie kompozycją na przekątnej, ma wiele zalet i Jedną tylko wadę; często jej stosowanie banallzujc ją. Kompozycja skośna jest najłatwiejszym układem budowy obrazu.

Wiele jest powodów, dla których stosujemy układy skośne. Pierwszy z nich wynika z podziału pola obrazu. Szereg elementów obrazu umieszczamy w punktach mocnych, a ponieważ te leżą na przekątnej, elementy tym samym również muszą się tam znajdować.

Drugą przyczyną stosowania kompozycji na przekątnej jest ekonomia tego układu. Wiemy, że przekątna jest najdłuższą wielkością liniową obrazu, a zatem obraz przedmiotu skomponowanego skośnie będzie odpowiednio duży, większy, niżby był skomponowany równolegle do któregokolwiek wymiaru pola.

Trzecią i najważniejszą przyczyną popularności układu skośnego jest jego dynamika. Jak wiemy, formy pionowo i poziomo mają charakter statyczny. Są zbudowano „architektonicznie", są zrównoważone. Natomiast linie skośne dają wrażenie tego rodzaju, jakby wymagały ruchu dla zachowania równowagi. Rozpatrzmy kilka przykładów. Człowiek pokazany pionowo — stoi, pokazany skośnie — biegnie. Skośne strugi deszczu oznaczają wiatr albo pęd pociągu, Jeśli deszczowi przyglądamy się z okna wagonu. Skośnie stojące drzewo symbolizuje wicher itd.

Kąt układu skośnego, najbardziej dynamiczny, wynosi nieco ponad 30* (tga - 0.61

Nie każdy kąt pochylenia linii skośnej daje takie same wrażenie dynamiki. Największy efekt dynamiczny osiągniemy przy nachylaniu około 30® w stosunku do poziomu ”). Pochylenie pod większym lub mniejszym kątem da mniejsze wrażenie dynamiki. Ponieważ przy wydłużonych rozmiarach fotograficznych (1 : 1,6) pod takim kątem leży ich przekątna, zatem kompozycja w przybliżeniu na przekątnej jest najbardziej dynamicznym układem w fotografii. Oczywiście pochylenie układu skośnego nie musi być optymalne, może być większe lub mniejsze, w zależności od intencji artysty. Układ skośny nie musi również być układem na przekątnej.

Przypominamy jednak jeszcze raz, że bezkrytyczne stosowanie tego układu, jak zresztą każdego innego, może doprowadzić do banału, co jest jeszcze gorsze od poważnego błędu kompozycyjnego.

Mówiliśmy poprzednio o dynamice układów skośnych. Musimy jednak pamiętać, że dynamizm ten może ulec redukcji. Jeżeli obraz

“1 Dokładnie 30*30. Tangcns kula wynosi 0,61, dając proporcją Identyczną z proporcją złotego działu.