g11

ó. Kompleks pszenny wadliwy

Obejmuje gleby pszenne średnio zwięzłe i zwięzłe, ale tylko takie , które nie są zdolne do magazynowania większych ilości wody i przez to w pewnych okresach wykazują niedobór wilgoci. Są to tzw. gleby okresowo za suche. Należą tu dwie grupy gleb. Jedną z nich są gleby zwięzłe, płytkie, zalegające na zbyt przepuszczalnych podłożach. Mogą to być gleby wykształcone z glin, iłów , utworów pyłowych, podścielone piaskiem luźnym lub żwirem. Do tej grupy należą również płytkie rędziny. Drugą grupę stanowią gleby (średnio zwięzłe i zwięzłe) głębokie, całkowite, ale położone na zboczach wzniesień, a więc narażone na spływ powierzchniowy i erozję. W pierwszym przypadku słabe uwilgotnienie powierzchniowych warstw gleby jest powodowane odprowadzeniem wód powierzchniowych do warstw głębszych przy jednoczesnej ograniczonej możliwości podłoża do podnoszenia wody ku górze. Dlatego rośliny mogą gospodarować jedynie zapasem wody z powierzchniowej zwięzłej warstwy gleby. W drugim przypadku większość wód opadowych spływa po powierzchni. Układ stosunków wodnych powoduje że plony roślin ulegają bardzo dużym wahaniom. W latach mokrych mogą być bardzo obfite, nierzadko większe niż w kompleksie 2, a w latach suchych bardzo małe. Charakterystycznym zjawiskiem spotykanym w tym kompleksie w latach suchych jest przedwczesne "dojrzewanie" zbóż. Oczywiście ziarno jest wówczas bardzo słabo wykształcone i przez to plony mierne.

Należą tu gleby klas ITTb i IVa i IVb.

4.    Kompleks żytni bardzo dobry

Obejmuje najlepsze gleby lekkie wytworzone przeważnie z piasków gliniastych mocnych całkowitych lub piasków gliniastych (lekkich) zalegających na zwięźlejszych podłożach. Gleby te są strukturalne i mają dobrze wykształcony poziom próchniczny oraz właściwe stosunki wodne. Należą tu również niektóre gleby płowe. Pod wpływem stosowania przez dłuższy czas racjonalnego nawożenia i umiejętnej uprawy gleby te osiągają wyższy stopień kultury, co umożliwia uprawę na nich tych samych roślin co na kompleksach pszennych. W przypadku nieodpowiedniej uprawy i słabego nawożenia wykazują raczej niższy stopień kultury i wtedy lepiej opłaca się żyto, ziemniaki i inne rośliny uprawiane na glebach słabszych. Zalicza się tu gleby klasy Ula i Illb.

5.    Kompleks żytni dobry

Gleby lżejsze i mnie4j urodzajne niż zaliczane do kompl. 4. Należą tu przeważnie gleby wytworzone z piasków gliniastych lekkich zlegających (średnio głęboko) na zwięźlejszym podłożu oraz wytworzone z piasków gliniastych, całkowite. Są to gleby wrażliwe na suszę, przeważnie głęboko wyługowane i zakwaszone. Typowo żytnio-ziemniaczane, lecz takie, na których uprawia się również jęczmień, a niekiedy i pszenicę (mniej wymagające odmiany). Ale udawanie się tych roślin jest uwarunkowane doprowadzeniem gleby do wysokiego stopnia kultury. Należą tu klasy IV a i b.

6.    Kompleks żytni slaby

Są to gleby wytworzone z piasków słabo gliniastych głębokich oraz z piasków gliniastych lekkich podścielonych płytko piaskiem luźnym lub żwirem piaszczystym. Gleby te są nadmiernie przepuszczalne i mają słabą zdolność zatrzymywania wody. Są to gleby okresowo lub trwale zbyt suche, ubogie w składniki pokarmowe. Niedobór wody jest czynnikiem ograniczającym działanie stosowanych nawozów mineralnych. Nie wykorzystane przez rośliny składniki są bardzo szybko wymywane z gleby. Stąd też dobór roślin uprawnych dla tych gleb jest bardzo ograniczony i sprowadza się głównie do żyta, owsa, ziemniaków, seradeli i łubinu. Plony tych roślin zależą w dużym stopniu od ilości i rozkładu opadów. Należą tu klasy IVb i V.